ADVERTISEMENT

FJDE Tulun Ema ho Defisiénsia Dezenvolve Rasik Negósiu

Marcos Fernandes - Ekonomi · Ermera · Munisípiu
Jornalista : Marcos Fernandes
  • Share
Koordenadór Grupu FJDE, Marcos de Deus Martins

Ermera(timorpost.com)—Asosiasaun Jornalista Timor-Lorosa’e (AJTL) ho parseiru Oxfam iha Timor-Leste realiza media Tour hodi Dezloka Jornalista na’in-13 ba iha Munisípiu Ermera hodi identifika ema ho Defisiénsia foti istória kona-ba joven sira nian ne’ebé maka kontribui liuhosi setór produtivu sira.

Ekipa Media Tour ne’ebé maka organiza hosi AJTL no Oxfam ne’e jornalista na’in-13 RTTL na’in-2, Tatoli,I.P na’in-1, Timor Post na’in-1, Neon Metin na’in-1, Lafaek News na’in-1, Media Mudansa na’in-1, Independente na’in-1, Tve na’in-1, LABE na’in-1, Radio Liberdade na’in-1, Dili Post na’in-1 no TV Gardamor na’in-1.

ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA


Ekipa refere tuku sia halo konferénsia imprensa iha Oxfam Hudi Laran, hosi Prezidente AJTL no Reprezentante Oxfam iha Timor-Leste no tuku 9:30 ekipa arranka ba Munisípiu Ermera hodi hala’o Media Tour.

To’o iha Gleno Ermera tuku 11.00 no simu hosi Diretór TILOFE, Diretór EAMO no Diretór FJDE, depois kontinua ba iha fonte ne’ebé maka identifikadu hanesan FJDE, Aldeia Palimanu, Suku Fatuquero.

Tanba ne’e iha Media Tour ne’e Jornalista sira identifika maluk defisiénsia sira ne’ebé maka harii Forum Juventude Defisiénsia Ermera (FJDE) ho nia inisiativa rasik apoiu Ema ho Defisiénsia (EhD) sira iha Suku Fatuquero, Postu Administrativu Railaco, Munisípiu Ermera, hodi dezenvolve rasik negósiu atu labele dependénsia ba ema seluk hodi hatutan moris, maibé tenke esforsu-an.

Koordenadór Grupu FJDE, Marcos de Deus Martins ho idade 33, hatete iha fulan Setembru tinan 2019 liu ba, nia hanesan ema ho defisiénsia fíziku hamutuk ho belun na’in-haat konsege harii ona FJDE hodi fó apoiu ba ema ho defisiénsia atu bele partisipa iha dezenvolvimentu iha setór produtivu sira liuliu ba, Turizmu, Agrikultura no Negósiu.

“Iha organizasaun barak ko’alia kona-ba advokasia, maibé seidauk ko’alia kona-ba atividade produtivu no espesífiku ne’ebé ema ho defisiénsia sira bele halo ho nune’e maka FJDE kria grupu ne’ebé liga ba ema ho defisiénsia, maski ho kondisaun diferensa, maibé ita haree katak sira bele hola parte ba servisu agrikultura, tanba dala-ruma, ema hanoin katak, ema ho defisiénsia sira hein simu de´it”, Marcos de Deus Martins, informa ba jornalista sira iha nia servisu fatin Aldeia Palimanu, Suku Fatuquero, Sesta (19/04).

Lee Mós :
Ekipa Frontline ho MS no Autoridade Munisípiu Ermera Lansa Kampaña Saúde

Grupu FJDE ne’ebé akumula hosi ema na’in-liman inklui na’in-tolu ho kondisaun moris hanesan ema ho defisiénsia ne´e konsege hala’o atividade sira hanesan produsaun kafé uut, suku hena no ortikultura.

Iha grupu produsaun kafé-uut nian ne´e, FJDE koordena ho kliente ka kafé-na’in hamutuk 12 hodi sai hanesan distribuidór kafé kada tinan ba FJDE ho folin kilograma ida Sentavu 40 bazeia ba presu iha nasionál.

“Presu kafé ita sosa ne’e haree ba folin kafé iha merkadu. Kuandu NCBA sira sosa kafé-kulit tasak ne’e ho folin kilograma ida Sentavu 35 entaun ita ba fali sosa ho folin kilograma ida ho folin sentavu 40, ita atu asegura sira labele fó ba kompañia”, nia haktuir.

Iha tinan 2022, FJDE konsege rekolla kafé-kulit tasak hamutuk kg 48 ho folin kuaze 20 USD hafoin produs fila-fali ba kafé-uut hodi fa’an ho folin hanesan 0.5kg 5.00 USD no 1kg 10.00 USD.

Grupu FJDE ne´e hetan apoiu hosi membru la permanente na’in-neen inklui ema ho defisiénsia na’in-tolu ne’ebé hanesan mós na’in ba kafé, hodi kolleta kafé to’o ba produsaun kafé-uut durante fulan neen nia laran.

“Hosi kafé-uut kada fulan bele hetan rendimentu kuaze 80.00 USD”, nia hatete.

FJDE mós envolve feto sira-ne’ebé produs sasán liuhosi suku kartera, pasta, máskara no seluk tan ho folin 1.00 USD to’o 5.00 USD.

Lee Mós :
FFTL–TELKOMCEL CUP 2023 Hala’o Abertura iha Ermera

Nune’e mós, ba produsaun ortikultura sira hanesan modo-mutin, repollu, berinjela no seluk tan bele hetan 60 USD to’o 70 USD.

Aleinde ne’e iha fatin hanesan Membru FJDE, Carlito Soares ho idade 51, ne’ebé ho kondisaun defisiénsia fíziku, agradese tebes ba ezisténsia grupu nian bele fó oportunidade hodi dezenvolve-an liuliu oinsá maneja osan no sustenta nesesidade família uma laran nian.

Carlito Soares

“Hodi grupu maka ita hetan buat oioin, tenke hanoin ba futuru, ita mós sei bele hela, labele fó kuitadu, tanba matenek ne’e subar hela no liuhosi grupu maka bele aumenta ita-nia koñesimentu, motiva no tutan liman ain ba ita hanesan ema ho defisiénsia. Hanesan ami ho família oan na’in-ualu, hein de’it hosi estadu ne’e la to’o, maibé hosi grupu ne’e ami bele dada tan ami-nia maluk defisiénsia sira hodi buka moris”, nia hateten.

Relasiona ho asuntu ne’e, Xefe Suku Fatuquero, Leoncia Trindade, husu grupu Forum Juventude Defisiénsia Ermera (FJDE) atu bele rejista ho legalmente iha Sentru Solidariedade Sosiál Munisípiu Ermera hodi bele hetan apoiu ruma hosi ne’ebá.

Xefe Suku Fatuquero, Leoncia Trindade

Nia hatete, difikuldade ne’ebé maka FJDE hasoru iha baze no nia prontu atu fasilita nafatin FJDE ne’ebé hala’o hela sira-nia atividade ortikultura no produsaun kafé uut ne’ebé seidauk hetan tulun hosi Governu liuhosi sentru solidariedade sosiál.

“Ha’u prontu atu halo deklarasaun no karta akompañamentu ba sira atu lori ba sentru solidariedade sosiál atu hetan re koñesimentu hodi tulun apoiu grupu ema ho defisiénsia naran FJDE. Ha’u la presiza komunidade mai buka ha’u, maibé sira kontaktu ha’u no ha’u maka sei  to’o iha sira nia fatin”, nia hateten.

Lee Mós :
Elisabet: Labele Uza Feto Sai Objetu, Halakon Asédiu iha Servisu Fatin

Iha mandatu durante tinan hitu, nia hakarak de’it maka dezenvolvimentu iha Suku Fatuquero no nakloke ba sé de’it atu lori dezenvolvimentu. Suku Fatuquero iha totál populasaun hamutuk 2,458 no rejista ema ho defisiénsia 48, maibé 29 maka rejistu ona iha MSSI, tanba kompleta ona dokumentu.

Iha fatin seluk responsavel, Raes Hadomi Timor Oan (RHTO) Munisípiu Ermera, Joanico Pereira dos Santos,  hatete RHTO mós fasilita ema ho defisiénsia liga ba orsamentu sira-ne’ebé maka insentivu ba eskola sira hosi Ensinu Pre-primáriu to’o Ensinu Sekundáriu no mós Ensinu Superiór ka Universidade.

Responsavel, Raes Hadomi Timor Oan (RHTO) Munisípiu Ermera, Joanico Pereira dos Santos

“Apoiu ne’ebé maka ami iha ne’e natoon de’it ba sira-nia nesesidade, atu nune’e sira ramata estudu iha universidade, sira fila mai implementa mós atividade sira hanesan Agrikultura, Ortikultura, loke negósiu ki’ik sira hanesan loke kioske, atu nune’e sira bele buka moris rasik no labele dependente ba ema seluk. Grupu FJDE hamriik hosi RHTO, se RHTO laiha munisípiu maka nia sei la hamriik”, nia dehan.

Kona-ba ortikultura, nia dehan, RHTO seidauk iha apoiu, maibé fasilita de’it informasaun kona-ba oinsá maka sira bele kria rasik sira-nia grupu, atu nune’e labele dependente ba ema seluk, tanba ema ho defisiénsia mós bele halo ona sira-nia atividade rasik.

Diretór Sentru Solidariedade Sosiál Munisípiu Ermera, Vito Caio dos Santos, hatete apoiu ne’ebé MSSI oferese ba ema ho defisiénsia no vulneravel sira ne’e, haree de’it ba ai-han nutritivu no la’ós nutritivu bazeia ba orsamentu hosi MSSI nasionál, liuliu ba ema ho defisiénsia 2000-rein ne’ebé rejistu ona iha Ermera.

 1,338 total views,  3 views today

Oinsa Ita nia Reaksaun iha Notisia Nee?
Like
Love
Haha
Wow
Sad
Angry
You have reacted on “FJDE Tulun Ema ho Defisiénsia Dezenvolve Rasik …” A few seconds ago

Bele hare Video Seluk :
  • Share
ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA

Notisia Timorpost Seluk


Komentariu :
Timorpost.com. Respeita tebes Ita Nia opiniaun. Laran luak no uza etika bainhira hatoo opiniaun. Opiniaun iha Ita Nia responsabilidsde, tuir lei ITE.

Varanda
Kategoria
Video
Buka
Watch
Facebook
error:
Simu Notifikasaun Hosi Timor Post Online! OK No