DILI—Forum Organizasaun Naun Governmental Timor-Leste (FONGTIL) husu ba Ministériu Edukasaun Juventude no Desportu (MEJD) atu halo revizaun ba bolsa méritu atu labele sai oportunidade hodi halo manipulasaun.
Diretór Ezekutivu FONGTIL, Valentim da Costa Pinto, hatete nia parte husu ba Ministériu Edukasaun Juventude no Desportu (MEJD) atu halo revizaun ba bolsu méritu atu nune’e bele iha justisa ba benefisiáriu sira hotu.
“Apresiasaun ba ita nia oan sira ne’ebé matenek la’ós modelu hanesan ne’e, tanba ita ladún tau atensaun didi’ak ida ne’e e sai hanesan oportunidade ida ita bele iha poténsia hodi halo manipulasaun iha futuru”, Valentim hateten kestaun ne’e ba Timor Post iha salaun CCD Merkadu Lama Kaikoli, Kinta (02/03).
Nia dehan, depois Ministériu Edukasaun implementa bolsa méritu ba estudante sira ne’ebé mak hetan notas di’ak, FONGTIL observa katak sai ona hanesan buat ruma ne’ebé Ministériu Edukasaun tenke reveia fila fali.
Tanba ne’e, iha preokupasaun barak iha públiku liuliu ba estudante sira balun hetan notas di’ak, maibé la hetan bolsa méritu no balun la hetan notas di’ak nia mak hetan fali bolsa méritu.
Nia hatete, FONGTIL hanoin katak ida ne’e presiza tebes Ministériu Edukasaun atu reveia fila fali no la’o fila fali. Tanba sá mak buat sira ne’e akontese no FONGTIL lakohi inisiativa governu nian ne’e bele iha tendénsia manipulasaun.
“Se ita hakarak estudante sira notas di’ak ita tenke fó duni mudansa di’ak ba ninia notas ne’e hatudu kualidade no la’ós tanba intensaun atu hetan osan ne’e”, nia afirma tan.
Valentim afirma liután katak, FONGTIL mós hanoin katak osan bolsa méritu ne’e boot los tanba montante rihun 5 USD ne’e osan ne’ebé mak boot tebes.
“Ha’u hanoin apresiasaun tenke define fali dalan seluk ne’ebé apresia ita nia oan sira ne’ebé mak iha notas di’ak karik fó bolsu estudu ba eskola ka buat ruma, tanba ho osan rihun 5 USD ne’e osan boot los”, nia dehan.
Tuir nia, osan ne’e loloos ema ruma tenke halo peskiza ne’ebé kualidade di’ak para bele dignifika ninia rezultadu peskiza ruma. Tanba ne’e osan boot no loloos apresiasaun ne’e tenke fó osan ne’ebé valor boot liu, maibé motiva labarik ne’e tenke haka’as-an atu hatudu kualidade di’ak liután.
“Ha’u hanoin vantajen atu hakbiit no fó motivasaun ba ita nia oan sira ne’ebé mak iha notas di’ak. Maibé ha’u hanoin osan ne’ebé mak kontribui ba ita oan sira ne’e osan boot los no ita atu evita osan sira ne’e kontinua la iha ema ida garante katak sasán sira ne’e atu la iha manipulasaun”, nia dehan.
Tanba ne’e nia sujere ba Ministériu Edukasaun atu haree didi’ak, tanba sei atu kontinua fó ida ne’e estudante sira ne’e tenke hatudu estra ordináriu, la’ós tanba nia valor boot liu, tanba osan rihun 5 USD ne’e osan ne’ebé mak boot.
“Ami prefere sira bele se labarik ne’e hetan notas di’ak sira bele finansia nia hetan bolsu estudu ba kontinua eskola no Governu apoiu ne’e di’ak duke fó osan rihun 5 USD iha tempu dala ida de’it”, nia hakotu.
Entretantu, Prezidente Komisaun G (Trata Asuntu Edukasaun, Juventude, Kultura no Sidadania), deputadu António Verdial, fiar katak Governu sei la rezolve problema bolsa méritu.
Razaun la fiar solusiona bolsa méritu, tanba mandatu Governu daualuk hela de’it fulan tolu ho loron 17 tama ona ba kampaña Eleisaun Parlamentár 2023.
“Ha’u fiar katak Governu sei la rezolve problema bolsa méritu,” nia informa iha resintu Parlamentu Nasionál, Kuarta (01/03).
Maibé, deputadu ne’e fiar Governasaun sempre iha no sei rezolve, tanba Edukasaun parte pertinente, atu trata ho pertinente.
Agora daudaun, MEJD halo hela esforsu tomak, mais se la rezolve, tanba tempu indeterminadu. La taka dalan ba órgaun ezekutivu atu rezolve iha tempu sustentabilidade ninia laran.
Problema bolsa méritu, atu sai matéria kampaña ka la sai matéria kampaña fila-fali ba instrumentu polítiku hothotu.
Iha biban ne’e, reprezentante povu la kestiona katak, Governu hamosu familiarizmu ba bolsa méritu. Maibé nafatin obriga MEJD atu haree asuntu ne’e ho didi’ak.
Nune’e, labele hamosu insatisfasaun hosi Inan-aman ho estudante sira, iha territóriu nasionál.
Hatán ba problema bolsa méritu ne’e, Ministru Edukasaun Juventude no Desportu, Armindo Maia, hatete, antes fulan Marsu remata sei selu ona bolsa méritu ba estudante sira.
“Kona-ba bolsa méritu ne’e despaxu ministerial fó oportunidade ba sira atu nune’e sira ne’ebé hakarak hatama reklamasaun komesa hosi meiadu fulan Marsu agora ne’e”, dehan Armindo Maia, iha Palásiu Governu, Kuarta (01/03).
Nia aumenta, tanba ne’e agora sei fó oportunidade ba sira ne’ebé mak durante ne’e halo protestu bele hatama sira nia karta reklamasaun ba Ministériu atu nune’e bele verifika fali molok halo pagamentu ba sira iha fulan ida ne’e.
“Tanba ne’e ha’u hanoin depois de meiadu fulan Marsu ita bele selu ona Bolsa méritu ba estudante sira ne’e, maibé daudaun ne’e sei hein hela karta reklamasaun sira ne’e kuandu tama ona verifika hotu ona mak ita bele ko’alia kona-ba atu halo pagamentu ba sira”, nia hateten.
Nia hatutan, total estudante ne’ebé mak naran iha lista ona hodi bele hetan bolsa méritu ne’e estudante iha Timor laran tomak liu rihun sanulu mak sei hetan bolsa méritu ida ne’e, maibé sei haree fali ba iha reklamasaun sira ne’e.
“Estudante sira ne’ebé mak daudaun ne’e atu hetan bolsa méritu ida ne’e tuir dadus hamutuk rihun 13 mak atu hetan, maibé agora ita haree ba iha ninia reklamasaun ne’e lai, tanba balun dehan iha direitu balun dehan laiha direitu”, nia deklara.
Ne’ebé prosesu sira ne’e agora la’o nafatin no sei kontinua hein oportunidade ba sira ne’ebé mak atu hatama sira nia karta reklamasaun ne’e nune’e bele verifika lalais hodi bele iha lista final atu bele halo pagamentu ba sira.
2,024 total views, 6 views today
Bele hare Video Seluk :
Subscribe to Timorpost
