(Reportajen José Caet/Editora Suzana Cardoso)
DILI (Timor Post) — Comisão Nasionál das Eleisões (CNE) rekomenda ba sidadaun individual ne’ebé atu kandidatu ba prezidente repúblika tenke prienxe rekizitu.
Prezidente CNE Alcino de Araújo Barris, hateten bazeia ba konstituisaun repúblika demokrátika Timor-leste (RDTL), Comisão Nasionál das Eleisões mak tenke apar no superviziona inskrisaun kandidatura.
“Tuir konstituisaun repúblika demokrátika Timor-Leste, órgaun ne’ebé tau matan ba aktu eleitorál CNE. Oinsá mak ema sira ne’e bele prienxe rekizitu atu sai kandidatu ida,” informa Barris ba Timor Post iha ninia knaar fatin, kinta (22/07).
Kandidatura sira atu prienxe rekizitu tenke iha proponente (ema ne’ebé a-favor ba kandidatu ne’e) pelumenus 5 mill. Signifika katak proporsionalmente iha munisípiu mínimu tenke seen.
Nune’e mós pesoál kandidatu prezidente repúblika ne’e, tenke sidadaun original Timor nian, no idade mínimu tenke 35.
Tuir nia, kandidatura ne’e mós labele afeta saúde (moras mental), saúde rasik la permite lalika, saúde tenke stavel.
Iha indikasaun atu kandidatu prokuradór jerál da repúblika tenke nomeia médiku espesialista sira mínimu ema na’in rua, atu halo atestadu médiku hodi haree didi’ak ninia saúde.
Alende ne’e mós, nia esplika, pesoál ne’ebé kandidatura ne’e, labele iha prosesu julgamentu (kazu). Maibé rekizitu hirak ne’e tribunal rekursu mak avalia no fiksa kandidatu ne’e prepara ona kondisaun ka lae.
“Dala-ruma ita iha públiku, ita halo julgamentu públiku katak, ema ne’e dehan labele no lori ita too deside katak ema ne’e labele, maibé ida ne’e polítika”, nia esplika.
Tanba tribunal rekursu mak sei esplika tuir konstituisaun, lei no regulamentu sira, hodi halo teste ba kandidatu sira katak, ema ne’e bele ka labele.
Depois tribunal rekursu teste tiha ona, hafoin bele haruka lista kandidatu ba sekretariadu tékniku administrasaun eleitorál (STAE) atu publika ba jornál da repúblika. No STAE haruka fali ba Comisão Nasionál das Eleisões tanba ligadu ba bulletin votu no kampaña eleitorál.
Tuir lei dehan katak, se-se mak liu ka laliu kompeténsia tribunal rekursu, maibé tribunal dehan laliu sei fó fali tempu ba nia ho razaun justifikasaun, atu bele complain fali. Ida ne’e mak direitu ba kandidatu.
Enkuantu kandidatu prezidente repúblika prienxe ina rekizitu sira iha direitu atu halo kampaña no iha direitu atu halo divulgasaun informasaun, direitu hirak ne’e tenke promove.
Alende kona-ba kandidatura sira ninia devér tenke respeita katak, ida ne’e bele, bele halo. No ida ne’e labele, labele halo nune’e bele kumpre devér, tanba CNE mós ligadu ho prosesu hirak ne’e.
Lei prevalese hotu-hotu maibé tenke respeita mós liberdade moris ema ida-idak no direitu ema ida-idak nian. Maski goza regalias direitu sira ne’e, maibé CNE sei tau matan.(Lee notísia seluk iha Timor Post)
828 total views, 3 views today
Bele hare Video Seluk :
Subscribe to Timorpost
