Foin lalais, Governu haruka aliterasaun ba lei CAC ho karakter urjénsia iha loron 12 Abríl 2024, Parlamentu Nasionál (PN) marka agenda plenária estraordinária hodi diskute no aprova karater urjénsia ba proposta lei 2 aliterasaun ba lei n°8/2009, 15 de Jullu kona-ba komisaun anti-korrupsaun.
Prevéiha n°1 artigu 7° katak parlamentu nasionál mak dezigna komisáriu ho maioria absoluta, bainhira hetan prezensa husi pelu menus husi deputadu sira iha efetividade funsaun.
Aliterasaun ne’ebé governu propoin, liu-liu iha artigu 7 hodi dezigna komisáriu ho artigu 11° hodi halo ezonerasaun ba komisáriu ho maioria absoluta de’it 33 deputadu, hasai tiha ezijénsia prezensa husi deputadu sira ho efetividade funsaun 49 deputadu.
Mudansa ne’e hamosu preokupasaun, tanba destinu lideransa KAK bele naruk ou badak depende ba interese deputadu sira iha parlamentu.Nune’e influénsia polítika bele dehan kentál, KAK Ne’ebé tuir loloos hetan apoiu hosi entidade hotu-hotu espesiál partidu polítiku hanesan reprezenta vontade popular maibé la konsege, tanba hetan metade de’it hosi partidu vensedór no bankada governu.
Mosu pergunta, tanba sá Bankada Fretilín ho PLP la envolve iha apoia ativa iha plenária hodi ko’alia destinu KAK nian. Ou karik situasaun ne’ebé prezumivel sai katak hili KAK hanesan “kro’at fila ba ita an rasik. Ikus-ikus ne’e deklarasaun Primeiru Ministru Xanana Gusmão nian sempre ko’alia ‘dasa fo’er’ espresaun ne’e halo partidu sira bee ukun iha governu anterior hanesan sente la étika, karik ne’e KAK kontribui iha deklrasaun Xanana nian ne’e.
KAK iha papél boot no tama iha órgaun governu ninia okos, liu-liu órgaun autónomu ne’ebé tutela iha Ministériu Justisa.Maski hamriik hanesan órgaun ne’ebé ho misaun kombate korrupsaun maibé laiha podér absoluta.
Nota hosi diferensia Komisaun Anti Korrupsaun (KAK) la’ós Komisaun Kombate Korrupsaun, tanba sai de’it komisaun ida administrative hodi trata asuntu korrupsaun ninian entre órgaun estadu tomak. Ho nune’e instituisaun importante hanesan KAK sai hela fatin atu barter interese polítika.
Tinan hirak ikus ne’e, hafoin de mandatu Komisáriu KAK sesante mandatu remata atu hili fali KAK foun akontese dada malu hanesan boraxa iha Parlamentu Nasionál. Kestaun ida maka bankada opozisaun preokupa kualidade hosi kona-ba figura kandidatu katak imparsiál ka lae.
1,536 total views, 6 views today
Bele hare Video Seluk :