Dili(timorpost)—Xefe Bankada PLP, Deputada Maria Angelina Sarmento Lopes, hatete iha Debate Orsamentu Jerál Estadu 2024 loron daruak Kuarta (13/12), iha Parlamentu Nasionál Katak, Orsamentu Jerál Estadu tinan 2024, Parlamentu Nasionál (PN) halo audiénsia públiku ho liña ministeriál sira ho luflafu de’it.
Orsamentu Jerál Estadu tinan 2024 ho karakter urjénsia nune’e parlamentu nasionál iha semana ida nia laran halo audiénsia publika ho liña ministerial sira ho luflafu de’it. Situasaun sei kontinua nune’e, parlamentu nasionál sei halo debate ho pániku, iha presaun urjénsia nia laran, tanba kontinua halai duni tempu loron 120 ne’ebé la’o daudauk ona.
“Ita hotu ko’alia dala-barak ona iha uma fukun parlamentu nasionál katak, orsamentu jerál estadu nu’udar raan ba dezenvolvimentu iha aspetu polítiku, aspetu sosiál no ekonómiku, signifika katak governu iha obrigasaun polítika konstitusionál ne’ebé mai hosi estabelesimementu nonu governu konstitusionál no prontu assume responsabilidade tomak hodi prepara planu orsamentál programadu ba rekursu finanseira tomak tuir orden konstitusionál Repúblika Demokrátika Timor-Leste (RDTL) nian haruka”, Deputada Maria Angelina Sarmento haktuir.
Infelizmente governu aprezenta planu orsamentu ba parlamentu nasionál hanesan ema hakfodak no mehi iha dukur nia laran, tanba ne’e rekere de’it ona ho termu karakter urjénsia hodi halo justifikasaun ne’ebé inventadu, tanba pániku ho hakfodak ba ninia lalatak rasik.
Lei Enkuadramentu Orsamentál (LEO) fó biban ba governu atu uza tempu bainhira OJE seidauk hola fatin bele aplika regra do desimál hodi hein aprovasaun OJE tama iha en vigor no debate ho karakter normal fó oportunidade di’ak ba deputadu sira halo fiskalizasaun previa hahú hosi inisiu, tanba fiskalizasaun la’ós hahú hosi osan ne’ebé aprovadu no ezekutadu ona mak halo fiskalizasaun, maibé hahú hosi lee analiza entegra debate no aprova hirak ne’e parte integrante hosi fiskalizasaun previa.
No atu to’o iha ne’ebá deputadu sira presiza tempu adekuadu la’ós ho urjénsia, ministériu finansas iha difikuldade hodi prepara orsamentu ne’ebé programadu, planeadu hodi lori mai parlamentu nasionál halo diskusaun ne’ebé kle’an.
Fó tempu ba deputadu sira husu ba membru governu sira hatán iha perante parlamentu nasionál, tanba buat hotu iha ultima da hora, ne’e orsamentu ne’ebé propoin mai iha parlamentu nasionál governu sei labele hakat liu difikuldade sira ne’ebé iha, difikuldade balun eziste ho natureza rasik, difikuldade balu ita boot sira mak kria hodi difikulta ita boot sira nia governasaun.
Buat hotu sempre urjente, orsamentu urjente hodi hatán ba projetu emerjénsia ho urjente oinsá ho planu estratéjiku dezenvolvimentu nasionál 2011-2030, tanba hotu-hotu urjente iha situasaun pániku nia laran.
1,278 total views, 3 views today
Bele hare Video Seluk :