ADVERTISEMENT

Proklamasaun Independénsia ba Dala-47, PR Horta Ko’alia Maka’as Asuntu Justisa

Mario da Costa - Manatuto
Jornalista : Mariano Abi
Editor : Mário da Costa
  • Share
Prezidente Repúblika, José Ramos Horta, diskursu iha selebrasaun loron Proklamasaun Independénsia ba da-47, iha Munisípiu Manatutu, Segunda (28/11), Imajen Esp.

Manatutu (timorpost.com) — Festeza Loron Proklamasaun Independénsia Repúblika Demokrátika Timor-Leste (RDTL) nian ba dala-47, ne’ebé realiza iha Munisípiu Manatutu iha loron 28 fulan Novembru tinan  2022, Prezidente Repúblika, José Ramos Horta, ko’alia maka’as kona-ba asuntu Justisa.

Iha ámbitu ne’e, nia diskursu hatete loron nasionál Independénsia sei ko’alia Estadu husi Timor-Leste nia Justisa.

ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA


“Ohin, iha ha’u-nia diskursu públiku ba dahuluk, enkuantu ita selebra ita-nia Loron Nasionál Independénsia, ha’u sei ko’alia liu kona-ba Estadu husi ita-nia Justisa, nu’udár pilár ka ai-riin boot ida husi ita-nia Demokrasia no Estadu,” nia hateten iha Manatutu, Segunda (28/11).

Nia hatutan, “Ita harii Estadu ida ne’ebé atu defende direitus umanus, inkluzaun sosiál, empoderamentu ho igualdade ema hotu nian, liberdade reuniaun no expresaun”.

Xefe Estadu haktuir, sidadaun nia hakarak mak harii Estadu ida ne’ebé ema hotu-hotu labele moris ho laran ta’uk, tanba vijilánsia la justu, kaer no dadur ema arbiru de’it, uza forsa hodi halakon ema, nu’udar faktu sira ne’ebé sei akontese nafatin iha sékulu 21 ne’e.

Lee Mós :
Komemora Loron Proklamasaun Independénsia, PA Remexio Realiza Atividade Desportu Komunitáriu

“Ita kria Estadu ida atu asegura katak, ema hotu-hotu só bele tama prizaun bainhira presiza tebes duni no ne’ebé sistema Justisa buka nafatin alternativa molok foti desizaun finál hodi hasai ema nia liberdade,” PR Horta relata.

Ramos-Horta aumenta, valór demokrásia hirak ne’e, direitus umanus, respeitu ba Estadu de Direitu no Justisa, hamutuk ho Justisa ekonómika no inkluzaun sustentável, mak sidadaun konsagra hotu ona iha Timor-Leste nia Konstituisaun Nasionál iha 2002, bainhira restaura independénsia.

“Ita la harii Estadu ida ho objetivu atu kria fali leis ka prátikas ne’ebé la Justas. Ita la harii Estadu atu dadur nar-naran de’it ema tanba halo sala ruma. Ita la harii Estadu ida ne’ebé dadur ema la liuhusi julgamentu durante fulan hira nia laran, ita la harii Estadu ida ne’ebé nakonu ho ema sira ne’ebé la liuhusi selesaun hodi serbí iha instituisoens polisiais no judisiais sobrepostas ka hadau malu fatin, hanesan loloos modelu copy-paste hodi sama tan prinsípiu lulik hirak ne’ebé konsagra ona iha ita-nia Konstituisaun,” PR Horta akresenta.

Lee Mós :
Vítima Dezastre Naturál 4 Abril iha Laklubar Abandonadu

Nia subliña, la harii Estadu ida ne’ebé ema sira karik inosente ka sala-laek, maibé tenke hein tinan hirak nia laran atu bele ba tribunál hodi rona akuzasaun ne’ebé halo ba sira no ne’ebé sira-nia prosesu dada naruk rohan-laek.

Xefe Estadu realsa, tanba ne’e, labele haluha prinsípiu ida katak, justisa atrazada signifika justisa negada.

“Ita harii Estadu ida ne’ebé bazeia iha valores universais demokrásia ho Estadu de Direitu atu nune’e ita bele garante katak, ema ida-idak iha ita-nia país ne’e labele moris ho pezadelu ka trauma sira husi tempu uluk nian,” nia afirma.

Husi ne’e, liu tiha tinan 47, Timor abuza hela ou la utiliza loloos lei sira ne’ebé Timor rasik kria hodi garante liberdade ho respeitu tomak ba direitus umanus.

Nasaun ne’e iha lei balu aplika maski la ho hanoin ka deskrisaun ne’ebé loloos, tanba ne’e mak bele hamosu fali injustisa.

Lei balu parese rai metin hela iha armáriu laran, no hasai mai atu hatudu de’it ba Timor-Leste nia vizitante sira buat ne’ebé Timor halo ona, maski nunka implementa.

Lee Mós :
Manorin EBF Batara Simu Eskola Foun Hosi Governu

Tanba situasaun hanesan ne’e ho sistema lei no justisa hanesan ne’e mak kombate no luta durante tinan hirak nia laran? Dala-ruma interasaun sira entre Polísia, Sosiedade ho meius komunikasaun sosiál haree hanesan la saudáveis.

Buat hanesan ne’e la’os de’it estraga Estadu de Direitu ho demokrásia, maibé hamosu mós prátikas ho atitudes ka hahalok relasiona ho meius komunikasaun sosiál, lokais no internasionais, prátika ho hahalok sira ne’ebé la saudáveis ba demokrásia.

“Hahalok hirak ne’e mak estraga ita-nia sosiedade ho ita-nia valores. Ita harii ita-nia Estadu Demokrátiku ho nia valores hanesan resposta hasoru atake sira ne’ebé ema halo ba ita-nia direitus no ba liberdade expresaun, ita la harii Estadu, atu ema sira envolve fali iha respostas ne’ebé orienta la loos kona-ba buat ne’ebé sira la gosta iha meius komunikasaun”, nia hakotu.

 2,697 total views,  6 views today

Oinsa Ita nia Reaksaun iha Notisia Nee?
Like
Love
Haha
Wow
Sad
Angry
You have reacted on “Proklamasaun Independénsia ba Dala-47, PR Horta…” A few seconds ago

Bele hare Video Seluk :
  • Share
ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA

Notisia Timorpost Seluk


Komentariu :
Timorpost.com. Respeita tebes Ita Nia opiniaun. Laran luak no uza etika bainhira hatoo opiniaun. Opiniaun iha Ita Nia responsabilidsde, tuir lei ITE.

Varanda
Kategoria
Video
Buka
Watch
Facebook
error:
Simu Notifikasaun Hosi Timor Post Online! OK No