BIOGRAFIA DO SAUDOSO FINI
Pe. FRANCISCO TAVARES DOS REIS
Pe. Francisco Tavares dos Reis nebé desde ki’ik família bolu Lito no nia naran conhecido liu ho naran Pe. Tavares ka Avota. Nia moris iha Posto Administrative Balibó, Município Maliana, iha loron 18 fulan julho tinan 1945, oan da-hat hosi maun alin nain 4, mesak mane de’it mak hanesan: Pe. José Quintão dos Reis, António Soares dos Reis (matebian), Cornélio dos Reis (matebian) no Pe. Francisco Tavares dos Reis (matebian).
Ne’e mak aifuan domin hosi Isaac dos Reis no Maria Agripina Lourdes dos Reis. Pe. Tavares simu Sacramento Batismo iha Paróquia Balibó, iha loron 15 fulan Maio tinan 1946, simu Sacramento Eucaristia iha Ermera – Hatolia iha tinan 1951 no simu Sacramento Crisma wainhira nia tama ona iha Seminário Menor Nossa Senhora de Fátima, Dare iha loron 10 fulan Janeiro tinan 1959.
Entretanto, vocação Pe. Tavares nian mosu wainhira Pe. José Quintão dos Reis, nebé iha altura neba estuda iha Macau, mai férias iha uma nia haré nia alin halimar hela iha meja okos, nia husu “Lito, o hakarak sai Padre? Lito hatan “ha’u hakarak”, nune’e nia maun dehan ba nia, ema atu sai padre tem que tama seminário, o hakarak tama Seminário”, “Hau hakarak” nune’e vocação ne’e mosu tamba Padre ida naran José Bruno hosi Ilha Açores, Portugal. No ha’u hakarak sai mos padre hanesan ha’u nia maun boot Pe. José Quintão dos Reis, agora nia tinan 83 ona no agora iha Estados Unidos da América.
Nune’e, ho Padre nia perguntas ho nia resposta ne’e hamosu esperansa ida ba Pe. Tavares hodi ba escola iha Seminário no nia hahú nia estudo primeiro iha tinan 1954 ho tinan hitu iha escola Católica ABC, cartilha no primeira classe iha Hatolia, altura neba nia papa mak sai nu’udar professor.
Iha tinan 1954-1957 continua nia estudo iha Colégio Infante de Sagres iha Maliana hodi completa nia estudo hosi 1a classe, 2a classe, 3 a classe no 4a classe. Hotu tiha nia estudo iha colégio Maliana, nia continua ba iha Seminário Nossa de Fátima, Dare, hodi hatan ba pergunta hosi Pe. Jose Bruno nia hahú nia estudo hosi tinan 1957-1964 no hala’o nia estudo iha Seminário Dare durante tinan 6 (neen).
Nia hahú mos estuda filosofia primeiro ano iha Dare no continua ba fali Seminário São Jose Macau.
Iha tinan 1964 – 1966 Pe. Tavares continua nia estuda filosofia iha Seminário Maior S. Jose Macau durante tinan 3 (tolu).
Wainhira Pe. Tavares atu remata nia estudo iha hanoin ida be mai hodi tenta nia dalan vocação “tentação ne’e mosu ikus, wainhira nia iha filosofia ona, ba estuda to’o malae nia rain, no haré nia belum sira gradua iha filosofia tama ba tropa no sai alferes, manan osan boot.
Mas que nune’e, Pe. Tavares foti decisão hakerek carta ida ba Amo Bispo Dom Joaquim Ribeiro hodi bele ba hala’o nia estágio vocacional iha Timor hamutuk ho nia maluk timor-oan nain 3 (tolu); Francisco Lopes da Cruz, Pe. Agostinho da Costa, Pe. Rafael dos Santos iha colégio São Francisco Xavier Dare, nu’udar professor hosi tinan 1966-1967.
Iha tinan 1967-1971 Pe. Tavares continua nia estuda teologia durante 4 (haat) iha Seminário Maior Leiria Portugal.
Iha loron 22 fulan Agosto tinan 1971 Pe. Francisco Tavares dos Reis simu Ordenação Sacerdotal hosi Bispo Auxiliar Diocese Leiria Dom Domingos Brandão iha Se Catedral Leiria Portugal hamutuk ho nia maluk Sacerdotes na’in 5: Padres Portugueses na’in rua: Pe. Manuel Pedro Mendonça no Pe, Luís Inácio no timor oan na’in rua: Pe. Agostinho da Costa, Pe. Rafael dos Santos (matebian) hamutuk ho Pe. Francisco Tavares dos Reis nebé ho nia lema de Ordenação “Se o Senhor não edificar a casa, em vão trabalham os construtores” (Slm 127, 1).
Iha tinan 1971-1972, Pe. Tavares hala’o nia primeiro pastoral iha paróquia Torrão do Alentejo Diocese Évora Portugal.
Iha tinan 1972-1975 Pe. Tavares fila fali mai Timor no hala’o nia pastoral hosi ajuda Pe. António Maia iha Colégio São Francisco Xavier, Dare no sai nu’udar professsor.
Iha tinan 1975 Pe. Tavares muda fali ba Missão Soibada hodi ajuda Pe. Leoneto Vieira do Rego, iha altura neba acontece desafio boot iha território timor laran tomak hodi halo situaçao sai difícil no obriga Pe. Tavares tem que halai ba ailaran hamutuk ho população sira durante tinan 4 (1976-1979).
Mas que iha situação difícil no ameaçado hosi tropa Indonésia maibé Pe. Tavares hala’o nafatin nia knaar Na’I Lulik hodi halo nafatin Missa no celebra Sacramento sira seluk ba sarani sira iha rai Barique, Same, Tutuluro, Hola-rua, Datina, Letefoho no Foholau.
Iha loron 6 fulan fevereiro tinan 1979 mak Pe. Tavares foin entrega-an ba tropa indonésia tamba sira ameaça sarani nebé ba rende ona hodi dehan “se imi la lori imi nia padre mai mak ami sei oho hotu imi” ho ameaça ida ne’e mak Pe. Tavares foin rende iha Natarbora.
Depois de rende nia hetan moras malaria durante loron tolu no tropa Indonésia sira lori Pe. Tavares ba Baucau hafoin ba fali Díli Pe. Tavares hetan tratamento hosi tropa indonésia sira hafoin lori nia ba hasoru Amo Bispo.
Iha tina ne’e duni Amo Bispo nomeia fali Pe. Tavares nu’udar primeiro pároco iha Soibada, durante tinan 5, hahú hosi 1979-1984.
Iha tinan 1984-1990 sai nu’udar Pároco iha Paróquia Suai. Pe. Tavares harí escola Católica SMK Avé Maria Suai no escola SMPK São Luís Gonzaga hamutuk ho Pe. Ilário Madeira.
Iha tinan 1990-2000 Pe. Tavares sai nu’udar Párocoiha Paróquia Santa Cruz Maliana durante tinan 10 hodi servi sarani maliana tomak.
Iha tinaan 2000, Amo Bispo bolu fali Pe. Tavares mai Díli hodi sai nu’udar Pároco iha Paróquia Motael.
Iha tinan 2000-2002, Pe. Tavares ba fali iha Seminário Nossa Senhora de Fátima, Dare hodi sai nu’udar diretor espiritual ba seminarista sira nebé iha Ano Espiritualidade.
Iha tinan 2002-2008 Amo Bispo bolu fali Pe. Tavares mai iha Seminário maior interdiocesano S. Pedro e S. Paulo, Fatumeta-Díli, Timor-Leste hodi sai nu’udar diretor espiritual ba Frater sira durante tinan 4.
Iha tinan 2012, Amo Bispo muda fila fali Pe. Tavares mai iha Seminário Menor de Nossa Senhora de Fátima, Balide, nu’udar diretor espiritual no mos nu’udar professor disciplina Língua Latina ba seminarista escola secundária no professor Língua Portuguesa ba Seminarista sira iha Ano Preparatório to’o hakotu nia iss.
Iha loron 22 fulan Agosto tinan 2021 Pe. Tavares marca tan história foun no naruk iha nia moris nu’udar Na’I Lulik, hodi celebra loron Ordenação sacerdotal ba dala 50 eh jubileu de ouro.
Sai Maromak nia bibi atan durante tinan 52 ne’e la fácil. Pe. Tavares sente hotu ona midar no moruk iha ninia moris nu’udar Na’I Lulik.
RECONHECIMENTO PELO ESTADO RDTL
Saudoso Pe. Francisco Tavares dos Reis ho naran código “FINI”. Hetan registo constante na base de dados combatentes da libertação Nacional de Timor-Leste, ho número de registo ativo “VFC-VFCC46802”, hetan pensão de subsistência 8 a 14 anos de participação a tempo inteiro ho homenagem de Condecorações Ordem de Nicolau Lobato em 28 de Novembro de 2008.
De | A | Frente Posto | Grau organização | Comandante/Responsável |
20-08-1975 | 27-11-1975 | GC Ativista | 3 CCF | |
14-11-1976 | 28-02-1977 | FA/QC Ativista | 3 CCF | |
01-03-1977 | 31-12-1978 | FA/QC Ativista | 3 CCF | |
01-01-1986 | 31-12-1986 | FC Ativista | 3 CRRN | |
03-04-1988 | 31-12-1992 | FC Ativista | 3 CNRM | |
01-01-1993 | 14-09-1998 | FC Ativista | 3 CNRM | |
15-09-1998 | 25-10-1999 | FC Ativista | 3 CNRT – FPI |
Saudoso Pe. Francisco Tavares dos Reis foi confidente e confessor do Presidente Nicolau Lobato dos Reis durante base de apóio em vista na luta pela Independência de Timor – Leste.
RECONHECIMENTO PEL SANTA SÉ
Iha loron 22 fulan Agosto tinan 2021 Saudoso Pe. Francisco Tavares dos Reis hetan condecoração hosi SANTA SÉ liu hosi Sua Santidade Papa Francisco, iha saudoso Pe. Francisco Tavares dos Reis nia loron ordenação sacerdotal, nebé celebra Ano Jubileu de Ouro eh 50 anos da vida sacerdotal.
3,310 total views, 6 views today
![Like](https://timorpost.com/wp-content/plugins/36/public/assets/img/reactions/like.gif)
![Love](https://timorpost.com/wp-content/plugins/36/public/assets/img/reactions/love.gif)
![Haha](https://timorpost.com/wp-content/plugins/36/public/assets/img/reactions/haha.gif)
![Wow](https://timorpost.com/wp-content/plugins/36/public/assets/img/reactions/wow.gif)
![Sad](https://timorpost.com/wp-content/plugins/36/public/assets/img/reactions/sad.gif)
![Angry](https://timorpost.com/wp-content/plugins/36/public/assets/img/reactions/angry.gif)
![Biografia Pe Tavares Ho kodigu FINI](https://timorpost.com/wp-content/uploads/2023/03/WhatsApp-Image-2023-03-08-at-07.51.27.jpeg)
Bele hare Video Seluk :
![loading](https://timorpost.com/wp-content/plugins/ytuples/images/gallery-page-loader.gif)
![play](https://timorpost.com/wp-content/plugins/ytuples/images/playhover.png)
![play](https://timorpost.com/wp-content/plugins/ytuples/images/playhover.png)
![play](https://timorpost.com/wp-content/plugins/ytuples/images/playhover.png)
![loading](https://timorpost.com/wp-content/plugins/ytuples/images/gallery-page-loader.gif)