ADVERTISEMENT

Prezidente Horta Preokupa Problema Global Iha Forum Jeju

Augusto Sarmento - Internasional
Jornalista : Augusto Sarmento
  • Share

Timorpost.com | KOREA SÚL – Prezidente Repúblika Demokrátika Timor Leste, Jose Ramos Horta alerta nafatin ba nasaun hotu-hotu atu buka solusaun ba problema global, bainhira Xefe Estadu ne’e sai bainaka espesiál iha Jeju Forum for Peace and Prosperity ba dala 18.

“Jeju Forum hetan reputasaun As, influensia iha troka ideia no opiniaun ba dezafiu sira ne’ebé mosu iha ita nia tempu, muda no dezenvolve lalais kestaun rejionál no global…ita hotu halibur malu iha ne’e atu esplora alternativa haree ba situasaun funu, pas no fraternidade umana” afirma Horta iha Korea Súl, 01/06/2023.

ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA


Iha pontu lubuk maka Xefe estadu Timor-Leste mensiona hanesan kestaun atuál mundu hasoru, maka hanesan: tusan, krize, pandemia, sustentabilidade dezenvolvimentu, dijitalizasaun Intelijénsia Artifisiál, enerjia renovavel, ekonomia azúl, mukit bee moos, seguransa ai han, mudansa klimátika, funu no agresaun.

Laureadu nobél pas iha tinan 1996 ne’e haktuir, pandemia COVID-19, multiplu dezastre natural no funu iha Ukránia kauza sofrimentu no hafraku ema millaun resin partikulár iha Ázia, Africa no Amérika Latina.

Lee Mós :
UNESCO Rekoñese Tais Timor Hanesan Patrimóniu Mundiál

“Rezultadu impressive ne’ebé hetan iha tinan 20 ikus esforsu kombate kiak lakon leet, ema umanu inklui labarik millaun resin soe hikas ba pobreza estrema, labarik sira sofre hikas esplorasaun laborál no problema hamlaha mosu hikas iha fatin barak” nia observa.

Horta preokupa, nasaun industrializadu sira mobiliza osan Biliaun rihun resin hodi salva Banku Europeu iha krize finansiál 2007-2008. Biliaun Dolar fó ba Ukrania. Enkuantu, laiha mobilizasaun hanesan hodi suporta nasaun dezenvolvidu sira ne’ebé sofre hela hosi debe esternu tanba sofre konsekuénsia hosi pandemia global.

Iha biban ne’e Xefe Estadu espresa admirasaun no respeitu as ba Repúblika Korea, nasaun ida ne’ebé sofre kolonializasaun, invazaun no okupasaun iha dékada barak, Repúblika Korea tranzisiona hosi pobreza ba prosperidade iha dékada tolu ninia laran . mai hosi tinan 5000 sivilizasaun, badinas, reziliente, povu modernu, tama klase ekonomia mundiál, sistema edukasaun di’ak no sistema saúde di’ak iha mundu, demokrasia ne’ebé la restritu.

Lee Mós :
Xefe Estadu Preokupa Krize Mina iha Timor

“Ha’u agradese ba konvite hodi hola parte iha Forum Jeju ba Pas no prosperidade ba dala 18…ha’u agradese ba Governador OH Young Hun no povu iha illa furak ba jenerozidade no ospitalidade” espresa Horta hodi haktuir katak nia halo vizita ona ba Repúblika Korea ba dala tolu ho kargu la hanesan.

Istória Forum Jeju

Illa Jeju hanesan illa Pas nian inspira partisipante forum Jeju hodi hamosu ka kria solusaun ba problema barak ne’ebé mundu hasoru.

Forum Jeju hahú eziste iha Abríl 1991, Prezidente Korea súl tempu ne’ebá, Roh Tae Woo, hasoru malu ho Prezidente Uni Soviet Mikhail Gorbachev iha Jeju. Enkontru refere la’ós hapara de’it problema nasaun rua nian iha dékada balun, maibé hapara mós Guerra fria (funu malirin).

Lee Mós :
Traballadór Ilegál, Governu Nafatin Fó Aprosimasaun

Ho espíritu pas nian governu lokál promove Jeju sai illa pas iha inísiu 2005. Situasaun ne’ebé dudu komportamentu populasaun lokál ne’ebé moris ho dame. Hosi istória no realidade moris populasaun nian maka motiva no inspira moris Forum Jeju no institutu pas Jeju.

Jeju Forum for Peace and Prosperity, antes ho naran Jeju Peace Forum, arranka hosi 2001. Nu’udar forunm internasionál komprensivu iha Ázia Leste ho misaun atu harii pas no prosperidade komún foka ba pas no seguransa iha rejiaun liu hosi kooperasaun sira.

Enkontru Jeju Peace Forum hahú maibé reorganiza annual iha Maiu 2011. Atualmente ninia sekretariadu sentraliza iha Jeju Peace Institute.

 2,940 total views,  3 views today

Oinsa Ita nia Reaksaun iha Notisia Nee?
Like
Love
Haha
Wow
Sad
Angry
You have reacted on “Prezidente Horta Preokupa Problema Global Iha F…” A few seconds ago

Bele hare Video Seluk :
  • Share
ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA

Notisia Timorpost Seluk


Komentariu :
Timorpost.com. Respeita tebes Ita Nia opiniaun. Laran luak no uza etika bainhira hatoo opiniaun. Opiniaun iha Ita Nia responsabilidsde, tuir lei ITE.

Varanda
Kategoria
Video
Buka
Watch
Facebook
error:
Simu Notifikasaun Hosi Timor Post Online! OK No