Dili, (timor post.com)—Delegasaun Governu Norte Territóriu Australia hala’o enkontru bilateral ho Timor-Leste, atu ko’alia ba programa apoiu Australia, ne’ebé foka liu ba konsellu tékniku, hodi harii kapasidade jestaun nasionál. Nune’e mós hametin komunidade ninia rezilensia ba impaktu dezastre natureza nian iha TL.
Sekretáriu Estadu Protesaun Sivíl (SEPS), Joaquim José Gusmão dos Reis Martins, hatete, hafoin akompaña Vise-Ministru Interior (MI), Antonio Armindo, halo enkontru bilateral ho Komisáriu Polísia Norte Territóriu Australia, Jamie Chalker ho nia komitiva.
“Ohin ita halo enkontru bilateral ho delegasaun hosi Australia, atu ko’alia kona-ba programa apoiu Australia nian, ne’ebé foka liu ba konsellu tékniku hodi harii kapasidade jestaun dezastre nasionál no hametin komunidade ninia rezilensia ba impaktu dezastre iha Timor-Leste,” nia informa hafoin konklui enkontru iha Hudi Laran, Tersa (21/03).
Realiza enkontru ne’e, tanba antes ne’e Governu Timor-Leste liuhosi Ministra Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Adaljiza Magno ho Ministra Xefe Norte Territóriu Austrália, Natasha Fyles, asina ona akordu parseria estratéjika iha Parlamentu Darwin-Australia no akordu foun ne’e sei válidu to’o 2026.
Enkontru bilateral entre rai rua, hanesan atu follow-up fali akordu ne’ebé asina ona entre Governu Timor-Leste ho Governu Norte Territóriu Austrália. Iha enkontru ne’e mós ko’alia kona-ba kooperasaun ba area sira ne’ebé mak kobre hosi Protesaun Sivíl, inklui Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL).
Antes ne’e mós Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak, iha fulan Fevereiru ho komitiva halo ona vizita ba Darwin, atu asina akordu ida importante tebes ba Timor-Leste ho Governu Norte Territóriu, hodi hare ba setór estratéjiku sira hanesan, komérsiu, negósiu, agrikultura, turizmu, petróleu no minerais, inklui jestaun emerjénsia nian.
Sorumutu ne’e nu’udar faze dahuluk, atu tau hamutuk hanoin hodi haree atividade ne’ebé identifika nune’e faze tuir mai bele iha kooperasaun ida ne’ebé di’ak liután iha area emerjénsia nian, tanba sira iha kometimentu ne’ebé mak boot, hodi bele halo kooperasaun ho Ministériu Interior liu hosi Protesaun Sivíl.
Iha fatin hanesan, Xefe Delegasaun Governu Norte Territóriu Austrália, Komisáriu Polisia Jamie Chalker, hatete, nia parte kontinua apoia Timor-Leste, atu aumenta ninia reziliensia ba dezastre iha futuru.
“Hosi ami nia parte nian hatán ba emerjénsia la’ós iha dezastre naturais de’it, maibé iha area oi-oin hanesan mós seguransa ba bio-diversidade no hanesan parseiru ne’ebé besik liu, ami sente iha buat barak mak hanesan tanba tipu emerjénsia ne’ebé ami hasoru la sees mós hanesan Timor hasoru”, nia konta.
Loron hirak liubá Australia mós hetan inundasaun makaas, nune’e sira tenke evakua komunidade hamutuk 600 resin ba fatin seguru no situasaun ida ne’e reflete mós iha Timor-Leste.
Tanba ne’e, Australia prontu atu fornese asisténsia emerjénsia hodi suporta resposta lokál ba dezastre sira hanesan fornesimentu ai-han no fornesimentu emerjénsia, apoiu lojístika no pesoál sira.
Antes ne’e mós Governu Australia fornese Millaun 7,5 USD ba fundu Timor-Leste nian, atu resposta ba inundasaun iha fulan Abríl 2021. Nune’e mós fornesimentu ai-han no asisténsia médika no mós apoiu kapasidade resposta umanitária no dezastre husi Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) no Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL).
Enkontru ne’ebé hala’o iha TLPDP Hudi-laran, envolve mós Komandante ba Programa Dezenvolvimentu Polísia Timór-Leste (TLPDP-sigla Ingles), Superintendente Darren Booy, Komandante Operasaun Nasionál, Autoridade Nasionál Protesaun Sivíl (APC-sigla portugés), Superintendente Asistente Polísia, Nuno Romualdo Gomes, Diretór nasionál APC, inklui assessor nasionál no internasionál APC nian.
907 total views, 6 views today






