(Reflexaun badak ba domingo XXXI tempo komun nian. Sb. 11, 22-12,2; Sal. 144 (145); 2Tim. 1, 11-2,2; Lc. 19, 1-10).
Husi: Luis Pereira, SJ
Kontexto!
Ita tama ona ba domingo XXXI tempo komun nian. Liturjia konvida ita atu medita no komtempla konaba Naí Maromak nian domin ba ema hot-hotu sem exklui ema ruma. Ema sala nian, ema át, ema marginalizado/a, ema lamós, ema riku, ema diak, ba sira hotu, Nia hatudu domin hanesan mak domin transformadora ida.
Leitura dahuluk husi livro Sabedoria haktuir mai ita katak Naí Maromak bele halo buat hot-hotu mak kria buat hotu-hotu ho domin. Nia kria ita ema ho domin no tamba domin mós, mak ita hotu mesak deit nia oan sira. Nuné, Nia mak Maromak ida laran luak, laran maus, toleransia, no hakarak ema nia diak; la hare ba ema nia salan. Nia hadomi ema hot-hotu hanesan, mesmo-ke iha ema balun ne’ebé pratika hahalok la diak ka hahalok át. Nia fo oportunidade ba ema atu bele halo konversaun iha fuan, iha hanoin no iha hahalok.
Saun Paulo fo hanoin sarani sira iha Tessalonica no ita, katak ita preciza tulun Naí Maormak nian, atu konversaun ne’e bele akontese duni. Tamba, so ho grasa Nai Maromak nian deít, mak ita ema bele halo tuir Naí Maromak nia hanorin sira.
Saun Lukas aprezenta mai ita ezemplo bót ida husi ema ne’ebé simu grasa husi Naí Maromak. Zaqueu mak publikano riku ida, kobrador imposto nian ida, koruptor bót, badak iha ain, riku iha sasan halo ema barak la gosta nia. Nia sente an marginalizado, tamba fariseu sira konsidera nia núdar traidor ida (serbisu ho Romano sira). Maibé, Zaqueu nia hasoru malu ho Jesus Nazaré, transforma nia sai ema foun ida; sai ema ne’ebé haré ba mundo no sasan ho matan fiar nian ida; ho matan domin nian ida; no ho matan divino nian ida.
Ponto 3 ita bele apende hamutuk:
- BUKA HARE JESUS!
Zaqueu iha hamrók ida iha nia fuan. Nia hakarak haré Jesus. Haré iha termo bibliko laós meramente kuriozidade. Nia liu tan ida ne’e, basá liga ho intensaun no vontade. Zaqueu, maski riku iha sasan, maibé, nia sente iha falta ida iha nia an. Nia hamrók ba ksolok lolós nian ida. Nia rona ona sasin sira konaba Jesus Nazaré. Tamba ne’e, nia hakarak tebes hasoru Jesus. Ho kondisaun ain badak, nia tenki matenek no halo esforso hotu, atu bele realiza nia mehi/hakarak ne’e. Nia tenki ultrapasa nia obstaklu ain badak nian. Ho korazem, Nia hili sae iha ai ida, atu facilmente haré Jesus. Perseveransa no korazem iha obstakulo, lori resultado positivo ba nia. Jesus haré uluk Zaqueu no bolu nia ho naran, hodi dehan ‘Zaqueu tun mai, ohin, Ha’u sei hela iha ó uman’. Zaqueu haksolok teb-tebes, simu Jesus iha nia uman.
Ita nota katak Jesus mak haré uluk Zaqueu no husu atu ba iha nia uman. Wainhira, ita hamrók buka haré Jesus hodi hakat liu ita nia obstaklu sira moris nian, Nia sei mai hasoru ita, hasé no bolu ita naran hodi husu, atu tama iha ita uman. Pergunta mak ne’e: ha’u buka haré Jesus ka lae?
- ENKONTRO INTIMO HO JESUS!
Zaqueu nia enkontro ho Jesus hatudu: intimidade, komuniaun no amizade. Nia konversa ho Jesus iha nia uman lori nia ba transformasaun total ida. Nia sai ema foun ida. Nia konverte-an husi hahalok ladiak, ba diak. Nia sai husi ema ida ne’ebé akomula riku soin, ba ida ne’ebé fahe riku soin ou husi ema egoísta ida, ba ema ida generoso. Nia hetan fali nia identidade lolós núdar kriatura: hadomi Naí Maromak no ema seluk. Hasoru malu ho Jesus/enkontro intimo ho Jesus iha orasaun bele lori ba ita mudansa iha moris, bele halo ita sai ema foun. Oinsá ho ha’u nia vida orasaun?
- PARTILHA ‘RIKU-SOIN’!
Jesus nia prezensa, enkontro, konversa ho Zaqueu iha nia uman, lori mudansa/transformasaun bót no signifikante ba Zaqueu nia moris. Nia experiensia rasik Naí Maromak nia perdaun, miserikordia no domin ne’ebé mak gratuita. Nia promete ba Jesus atu partilha nia riku soin ba maun-alin sira liu-liu ema kiak sira. Nia promete atu fo liu tan. Nia halo ida ne’e ho ksolok, tamba nia hetan ona ‘riku soin’ lolós ne’ebé mak nia hamrók ba; ne’ebé nia labele hetan iha riku soin ida sasan/material nian. Riku soin ne’ebé nia partilha núdar solidaridade no komuniaun ho ema seluk laós ona riku soin meterial deit, maibé inklui ksolok, talentos, skills, valores kristan hanesan respeito malu, justo, lia los, domin, gratidaun no seluk tan.
Zaqueu aprende husi Jesus katak posible atu hadomi gratuitamente. Nuné, mak nia sai laran luak/generoso. Nia iha ksolok ida atu partilha. Nia deskobre katak mesmo-ke nia sala nain, Jesus hadomi nia no dekobremento ida ne’e, halo nia sente soin mós atu hadomi ema seluk.
Wainhira ita hasoru malu lolós ho Jesus, konversa ho nia ho baze domin, ita husik nia ‘tama iha ita uman, mak ita nia ‘modo de olhar/the way we see things’ muda hanesan Zaqueu nian. Ita pronto halo saída deít, basá, ita hetan ona ksolok, sentido iha saída deit mak ita halo.
Ita habadak reflexaun ne’e, hodi dehan hanesan Zaqueu, ita mesak deít kik no badak espiritualmente, ne’ebe iha hakarak bót atu haré Ida ne’ebé labele haré. Ita hakarak haré Ida ne’ebé bele muda ita nia hanoin no ema seluk nia hanoin. Ita hakarak haré Ida ne’ebé fuan miserikordiozo no domin nain, matan kompaixaun no tilun atentu nian. Nuné mak ita preciza SAE iha buat ruma atu Nia/Jesus haré ita. Ita mesak deít fuan kik no preciza Nai Maromak loke ba nia grandeza lolós. Ita reza ho Santo Agustinho: Nai, ha’u konfia ha’u nia passado ba ita, ha’u nia prezente iha ita nia grasa no ha’u nia futuro iha ita nia providensia divina. So nuné deit, mak ita bele dehan/hananu ho Salmista: ‘Ha’u sei hahí Ita bót naran tinan ba tinan, Naí, Ha’u nia Maromak’. Amen!(lupersj)
Hakerek nain Jesuita, hela iha Monserrat-Kasait, Liquiçá no Full-time lecturer iha Instituto São João de Brito (ISJB), Kasait-Liquiçá
1,929 total views, 3 views today
Bele hare Video Seluk :
Subscribe to Timorpost
