ADVERTISEMENT

Estadu Emerjénsia Termina ona iha Oras 23:59, Ema Na’in-22 Izola iha Vera Kruz no Hamlaha Ameasa Populasaun

Timor Post - Jeral
  • Share

DILI—Estadu Emerjénsia ne’ebé aplika iha Timor Leste hahú iha loron 28/03/2020, oras 00:00, termina ona iha loron Domingu (26/04/2020) iha oras 23:59. Inkuantu kazu pozitivu ba pesti corona (COVID-19) mantein ho númeru 24, rekopera na’in-rua.

Prezidente Repúblika Francisco Guterres Lú Olo deklara estadu emerjénsia hafoin simu proposta ne’e husi governu no hetan autorizasaun husi Parlamentu Nasionál iha momentu ne’eba tanba Timor Leste rejista ona kazu ida husi moras da’et ne’ebé sai preokuasaun mundiál.

ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA


Objetivu husi aplikasaun estadu emerjénsia iha Timor Leste hodi limita movimentasaun populasaun sira nian hodi nune’e fó oportunidade ba governu halo preparasaun no prevensaun ba moras aat ne’e tanba konsege da’et haleu mundu hahú husi sidade Whuna-Xina no hamate ona ema liu rihun atus rua iha mundu liuliu iha Estadu Unidu Amérika (EUA).

Timor Leste hahú rejista kazu ida iha loron 21 Marsu 2020, pasiente nu’udar sidadaun esranjeiru. Kuaze semana rua hafoin rejista kazu ne’e mak foin aplika estadu emerjénsia, maibé movimentasaun iha aeroportu no fronteira terreste kontinua la’o tanba laiha desizaun taka odamatan rua ne’ebé poténsia boot ba importasaun virus corona. Nune’e, ikuas mai iha loron 10/04/2020 Timor Leste tenke rejista duni kazu daruak timoroan ida ne’ebé tama husi fronteira Mota-an. Husi ne’e, husi loron ba loron númeru pasiente kontinua aumenta tanba da’et husi ema ida ba seluk iha fatin kuarentena ne’ebé governu prepara ba timoroan sira ne’ebé foin fila husi nasaun sira afetadu ba moras ne’e liuliu husi Indonézia.

Lee Mós :
Ezemplu Di’ak Husi Atuál SEKOMS

To’o termina estadu emerjénsia, Timor Leste rejista kazu hamutuk 24 inklui pasiente sidadaun estranjeiru ne’ebé rekopera ona iha loron 10/04/2020, no pasiente timoroan ida ne’ebé fila ona ba hamutuk ho família sira.

Atualmente pasiente ne’ebé izola hela iha sala izolamentu iha Sentru Saúde Vera Kruz hamutuk na’in 22.

Entretantu kona-ba prolongamentu estadu emerjénsia ba fulan ida tan, governu rekomenta ona ba Prezidente Repúblika Francisco Guterres Lú Olo no husu ona ba Parlamentu Nasionál fó autorizasaun liuhusi plenária hodi xefe estadu bele toma tan medida ne’e.

Tuir ajenda, Parlamentu Nasionál debate no halo aprovasaun ba autorizasaun deklarasaun estadu emerjénsia, iha loron 27/04/2020.

Durante aplikasaun estadu emerjénsia ba dahuluk nian mosu preokupasaun bo’ot husi populasaun sira liuliu kona-ba ameasa hamlaha, tanba ho limitasaun ba movimentu populasaun sira liulu ba kondutor sira no atividade ekonomia ne’ebé depende ba transporte públiku.

Resposta ba ida ne’e, governu ne’ebé lidera prosesu ne’e hetan biban husi Parlamentu Nasionál ho aprovasaun osan hamutuk millaun $250, hodi rai millaun $100 iha kofre estadu hodi sustenta mákina estadu, no millaun $150 foku ba COVID-19 inklui rekoperasaun ekonomia durante aplikasaun estadu emerjénsia.

Lee Mós :
Koligasaun Foun Konvoka Reuniaun iha Rezidénsia Primeiru Ministru Indizitadu Xanana Gusmão

Medida emerjénsia ne’e di’ak tebes maibé governu tenke hala’o liuliu kona-ba subsídiu ba populasaun sira ne’ebé konsideradu tarde tebes no sei iha diskriminasaun boot tanba dadus uma kain iha suku no aldeia sira seidauk klaru no laiha atualizasaun.

Aleinde ne’e, krítika sira mós hasoru governu tanba laiha planu no estratéjia ne’ebé di’ak liu ba hasoru krizi ida ne’e liuliu antisipasaun sira ba hasoru ameasa hamlaha, iha ne’ebé to’o agora Timor Leste sei depende total ba importasaun nesesidade báziku sira.

Mosu ideia balun katak tuir lolo’os governu bele fó subsídiu iha situasaun emerjénsia nia laran, maibé la tarde atu halo investimentu maka’as iha agrikultura atu nune’e prepara ai-han bainhira iha nasaun exportador sira hasoru problema, populasaun Timor Leste labele mate hamlaha.

Ho preokupasaun hirak ne’e, populasaun sira balun mós la konkorda tebes ho extensaun estadu emerjénsia tanba afeta tebes ba sira nia movimentasaun. Sira hatene di’ak kona-ba perigu husi pesti corona hamate ema rihun ba rihun iha mundu, maibé tanba moras ne’e importadu, katak da’et husi ema ne’ebé mai husi nasaun afetadu sira, maka la devia governu aplika estadu emerjénsia hodi fó biban nafatin ba atividade ekonomia sira. I governu taka de’it maka aeroportu ho fronteira terrestre no reforsa seguransa iha frontera atu halo kontrolu maka’as ba atividade klandestina sira atu asegura nafatin pesti ne’e labele iha transmisaun lokál.

Lee Mós :
PNTL apreende 65 motorizadas por estacionamento na área de Palácio de Governo

Medida ida ne’e hala’o nafatin ho apoiu maka’as ba Sentru Integradu Jestaun Krize ne’ebé governu estabelese, nune’e bele iha nafatin sensebilizasaun sira no asaun real sira ba prevensaun nian no hatoman populasaun sira ba konsiénsia saúde públiku.

Maske nune’e, hatan ba preokupasaun hotu ho polítika no estratéjia governu nian, Primeiru Ministru Taur Matan Ruak subliña ona iha entrevista ho jornalista sira katak, iha luta ba kontra atake pesti corona, atensaun governu nian ba problema ameasa hamlaha tama iha prioridade daruak hafoin salva ema nia moris. Katak, esforsu hotu governu halo atu ema labele mate maka haree ba ema ida-idak nia kabun.

Ho polítika no estratéjia ida ne’e, governu liuhusi reuniaun konsellu ministru extraordinária, iha loron Kinta (23/04/2020) aprova tiha ona subsísiu ba agregadu familiar ho total osan $500 ne’ebé sei oferese kada fulan $100 hahú iha fulan Maiu 2020.

Hein katak asaun hotu ne’ebé estadu hala’o iha situasaun difisil ida ne’e la kahur ho interese polítiku, interese sira ba defende dignidade pesoal kahur ho poder formal sira no manobra sira ba korrupsaun. (cao)

 671 total views,  3 views today

Oinsa Ita nia Reaksaun iha Notisia Nee?
Like
Love
Haha
Wow
Sad
Angry
You have reacted on “Estadu Emerjénsia Termina ona iha Oras 23:59, E…” A few seconds ago

Bele hare Video Seluk :
  • Share
ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA

Notisia Timorpost Seluk


Komentariu :
Timorpost.com. Respeita tebes Ita Nia opiniaun. Laran luak no uza etika bainhira hatoo opiniaun. Opiniaun iha Ita Nia responsabilidsde, tuir lei ITE.

Varanda
Kategoria
Video
Buka
Watch
Facebook
error:
Simu Notifikasaun Hosi Timor Post Online! OK No