ADVERTISEMENT

Hafoin Xanana, Labarik ho Inan Faluk sira iha Topu Honis Selebra Aniversáriu Eis Padre Richard, “Iha Konspirasaun”

Timor Post - Raeoa
  • Share

Timor Post (27/01/2021)—Labarik ho inan faluk sira ne’ebé hamahan-an iha orfonatu Topu Honis selebra Aniversáriu Eis Padre Richard Dascbach ba-dala-84 (26 Janeiru 1937-26 Janeiru 2021) iha Rejiaun Oekusi.

Selebrasaun hanesan antes ne’e, Líder Nasionál Kayrala Xanana Gusmão mós hala’o ho vizita ba rezidénsia Eis Padre ne’ebé kumpri hela prosesu justisa ba nia kazu ho estatutu Termu Identidade Rejidénsia (TIR).

Durante vizita, Xanana ne’ebé sai mós sasin ba Richard nia kazu iha Tribunál Distritál Dili (TDD), hato’o votus parabens ba selebrasaun aniversáriu no haktuir hela mensájen hosi labarik orfonatu Topu Honis ba Richard.

Labarik ho inan faluk sira sente saudades tebes ho Richar Dascbach.

ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA


Diretora Topu Honis, Liliana Tarung haktuir, labarik ho inan faluk sira festeza aniversáriu Richar Dascbach hanesan sira nia aman ne’ebé funda orfonatu Topu Honis hodi halibur no tau matan ba sira.

“Kalan ne’e ami festeza. Labarik sira saudades tebes. Labarik no inan faluk sira tanis,” Liliana haktuir ba Jornalista Timor Post via Video Call Whatsapp, iha 27/01/2021 kalan no hatudu labarik ho inan faluk sira dansa no espresa sira nia sentimentu ksolok ba aniversáriu Richar Dascbach.

Atualmente labarik hamutuk na’in-60, inan faluk na’in-11 no volutáriu sira hamutuk na’in-6 maka hela iha orfonatu Topu Honis.

Sira hotu reja ba Richar Dascbach atu tinan naruk, saúde di’ak no susesu iha vida tomak.

Diretora Liliana haktuir, labarik sira halibur iha orfonatu ne’e inklui sira oan-ki’ak, balun inan-aman kbiit laek no balun abandonadu. Nune’e mós inan faluk sira maioria laiha kbiit.

“Labarik sira barak dezde kiik kedas hela iha ne’e, no agora balun ba ona eskola sekundáriu,” Liliana haktuir.

Kona-ba prosesu justisa ne’ebé Richar hasoru, Liliana subliña, iha konspirasaun ne’ebé involve ema lubuk ida hodi hases Richar husi orfonatu Topu Honis. Meius barak ema halo hodi hamonu Richar maibé la konsege ikus mai ho akujasaun kona-ba pedofilia.

Tanba ne’e, Liliana hatete, entrega ba justisa atu hatúr lia loos.

Entretantu, Liliana mós haktuir, nia rasik mos kumpri ona julgamentu iha Tribunál Rejiaun Oekusi ba-dala-rua tanba hetan akujasaun oioin katak nia abandona no tortura labarik sira iha orfonatu.

Ho akontesimentu sira ne’e, Liliana reforsa katak, iha konspirasaun husi ema sira ne’ebé laran moras ba nia ho Richar durante dezenvolve orfonatu Topu Honis.

“Sira barak husi liur no na’in-ida eis Topu Honis ne’ebé la satisfeitu ho ha’u nia pozisaun agora (Diretora Topu Honis),” Liliana haktuir no dehan, ba tinan ida ne’e sura nia servisu iha Topu Honis durante tinan 26 ona.

Kona-ba Richard Dascbach, moris iha loron 26 Janeiru 1937 iha Pennsylvanian, Estadus Unidu Amérika (EUA) lori misaun evanjelizasaun Katólika tama iha Oekusi iha tinan 1972.

Nia ordena sai padre iha tinan 1965, no liu tinan rua de’it, nia mai ona Nusa Tenggara Timur (NTT) no ikus liu tama ba Ambeno iha tinan 1972.

Invazaun Indonézia mai Timor-Leste, nia hela iha Oekusi to’o tinan 1999 no konsege subar joven lubuk ida hosi atakasaun pro-integrasionista.

Durante hala’o misaun evanjelizasaun, nia harii uma mahon ida ho naran Topu-Honis (Guide To Life) iha tinan 1993 ho objetivu atu fó mahon ba labarik kbi’it la’ek sira.

Tuir artigu ne’ebé fó sai iha Tatoli, rezultadu hosi orfonatu Topu Honis, konsege lori nia amigu sira hosi Amérika hodi halo adosaun ba Ambeno oan na’in-hitu (7) oras ne’e eskola ramata ona. Sira-nia ensinu superiór iha universidade balun iha Amérika, no balun iha Austrália, inklui mós balun oras ne’e iha deviza boot iha instituisaun F-FDTL no instituisaun Estadu seluk tan.

Richard akuzadu ho kazu pedofilia ka halo abuzu seksuál hasoru labarik minoridade.

Entretantu antes ne’e, Arsebispu Metropolitana Dili, Don Virgílio do Carmo da Silva, SDB, lihosi konferénsia imprensa iha Cámara Eclesiástica, Lecidere, Dili, subliña, entrega prosesu ne’e ba parte justisa hodi hatúr lia loos.

Kazu ne’e to’o mós iha Roma, Amu Papa foti ona desizaun hodi hasai Richard husi kargu nu’udar Padre.

Nune’e mós liga ho kazu ne’e, Don Virgílio mós deside ezonera Padre Herminio de Fátima Gonçalves husi kargu nu’udar Diretór Komisaun Justisa no Paz Dili nian.

“Ha’u nu’udar bispu deside atu ezenora amu Hermino de Fatima Gonçalves hosi nia kargu nu’udar Diretór Komisaun Justisa no Paz Dili nian tanba ligasaun ho kazu ida-ne’e. Ha’u deside atu hapara nia hosi servisu tanba ho razaun buat ne’ebé nia halo iha nia relatóriu hetan indíjiu ruma kona-ba alegasaun akuzasaun hasoru Ministériu Públiku nia investigasaun,” Don Virgílio hatete.

Richard atualmente kumpre hela prosesu judisiál (Termu Identidade Rezidénsia) iha Dili laran hodi hein prosesu julgamentu tuir mai kona-ba alegasaun kriminál hosi Ministériu Públiku. (cao)

 728 total views,  3 views today

Oinsa Ita nia Reaksaun iha Notisia Nee?
Like
Love
Haha
Wow
Sad
Angry
You have reacted on “Hafoin Xanana, Labarik ho Inan Faluk sira iha T…” A few seconds ago
Lee Mós :
Loron Finadu, Ró Berlin Ramelau Presu Bilete Normál

Bele hare Video Seluk :
  • Share
ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA

Notisia Timorpost Seluk


Komentariu :
Timorpost.com. Respeita tebes Ita Nia opiniaun. Laran luak no uza etika bainhira hatoo opiniaun. Opiniaun iha Ita Nia responsabilidsde, tuir lei ITE.

Varanda
Kategoria
Video
Buka
Watch
Facebook
error:
Simu Notifikasaun Hosi Timor Post Online! OK No