(Reportájen José Mauno/Editor Suzana Cardoso)
DILI (Timor Post) – Atu huluantan kuñesementu mundu jornalizmu nian ba foinsa’e sira ne’ebé mak hakarak haknaar aan iha jornalizmu no haluantan kuñesementu iha servisu mídia ofisial nian mak Sentru Formasaun Jornalizmu (SFJ) ne’ebé hamahon aan iha Kompañia Timor Post,S.A hahu ona formasaun ba dala-72.
“Profisaun jornalizmu nu’udar vokasaun. Ema ida atu iha vokasaun ba jornalizmu nian mak tenke lee barak, halo deskusaun ho lider inteletual sira no kapasita aan ba beik-beik.”
Hateten Diretora Kompañia Timor Post,S.A, Suzana Cardoso wainhira loke formasaun jornalizmu iha SFJ ba dala-72 iha salaun formasaun SFJ Timor Post, Kuarta, (9/6/2021).
Partisipa iha serimonia hahu formasaun SFJ nian ne’e; Diretora Kompañia Timor Post, Suzana Cardoso, Diretor interinu Seftek (Sentru Formasaun Tékniku komunikasaun social), Paulino Quintas, Xefi Gabinete Sekretariu Estadu Peskas, Francisco Silva da Costa. Formandu ba SFJ hamutuk formandu nain 23. Kompostu husi media ofisiais husi instituisaun estadu no foin sa’e sira ne’ebé maka hakarak aprende sai jornalista.
Diretora Kompañia Timor Post, SA Suzana esplika liutan, existensia SFJ dezde loron, 2 Fevereiru 2002 hafoin tinan rua Jornál Timor Post hahu ninia públikasaun. Ideia loke formasaun jornalizmu ne’e mai husi Fundador Timor Post, Otelio Ote.
“Ideia ne’e Maun Otelio hamosu hodi tulun fundador ba Timor Post ne’ebé iha momenta ne’ebá halo servisu dupla. Fundador nain ida tenke ba halo kobertura, halo edita no balun seluk tenke deseñu jornál,” tenik Suzana hodi hatutan.
Nune’e mak formasaun ba jornalizmu ne’e to’o ohin loron to’o tama ona ba periodu ba dala-72 tanba dala ruma iha tinan ida loke formasaun jornalizmu ne’e to’o dala haat. Depende ba nesesidade iha Jornál Timor Post no mídia sira ne’ebé mak hahu loke no buras iha Timor-Leste.
Suzan hateten, sai jornalista ne’e vokasaun. Hakarak haknaar aan iha jornalizmu too finalidade mak tenki hadomi profisaun ne’e. Maibé atu iha domin ba profisaun ne’e mak tenke domina profisaun ne’e liu husi aprende husi meus oioin.
“Ami sira ne’ebé mate iha bandeira hun jornalista ne’e tana vokasaun. Atu sai jornalista ne’e vokasaun ida. Sé ita hotu-hotu hakarak tuir deit formasaun para hetan sertifikadu maka rona no aprende deit husi formador sira. Maibé hakarak sai jornalista labele baruk atu aprende,” tenik Suzana.
Nia hatutan, jornalista la’os profisaun ida ne’ebé todan loos. Ne’e profisaun ida n’ebé fasil. Jornalista atu executa atividade halo kobertura no hato’o reportájen. Atividade jornalizmu nian ne’e aprende ona iha edukasaun formal dezde Pre-primaria to’o universitariu nomos iha atividade extrakurikuler sira. Diferente mak tuir padrão jornalizmu nian ne’ebé sei aprende durante formasaun iha SFJ.
“Sai jornlista ema barak mak kuñese. Atu ema barak kuñese nu’udar jornalista ne’ebé profional maka tenke lee barak. Hun husi jornalizmu mak hakerek notísia iha emprimi domina ona fasil sai jornalista iha mídia elektronika. “Lee barak o sei kuñese mundu, hakerek barak mundu sei kuñese o,” hameno Diretora Kompañia Timor Post,SA ba dala VI ne’e hodi loke formasaun jornalizmu ba dala-72.
Antes ne’e Koordenadora SFJ, Santina da Costa Araújo hatete kursu SFJ nian ne’e paradu tiha dezde tinan 2017 hafoin Timor-Leste hasoru krizi politika no pandemia Covid-19 iha Timor-Leste.
Nune’e katak Santina, tinan ida ne’e Kompañia Timor Post,SA kontinua hikas fila-fali ho formasaun tanba antuziezmu husi komunidade atu tuir formasaun barak demais. Maibé limita tiha tanba aplikasaun distansia social ba pandemia Covid-19 nia daet.
“Sira ne’ebé mai rejistu barak demais. Maibé hamenus tiha ba nain 15 tanba tenki iha distansia social. Nune’e ami sei fahe fali oráriu para balun mai fali iha etapa segundu. No balu seluk planu ba tuir formasaun iha lokraik,”relata Santina.
Durasaun ba formasaun sei halao durante óras 72 nia laran ho atividade teoria no pratika konaba jornalizmu nian. Semana ida ne’e hasoru malu dala rua iha oras rua nia laran. Hahú hosi tuku 10:00 to’o 12:00 OTL.
Durante tinan 19 nia laran, kontribui ona formasaun jornalizmu báziku ba Timoroan sira ne’ebé hakarak hatene kona-ba mundu jornalizmu no hili profisaun jornalista iha sira-nia moris.
Iha oportunidade ne’e Diretur Interinu Seftek, Paulino Quintas husu ba hotu-hotu ne’ebé hakarak aprende jornalizmu tenke ho konsiensia. Nune’e bele implementa iha idaidak nia servisu fatin.
Katak Quintas, ema hotu-hotu iha kompetensia ne’ebé hanesan para aprende jornalizmu. Diferente maka iha implementasaun. Ba sira ne’ebé hakarak sai jornalista professional tenke aprende hatene buat hotu-hotu.
“Jornalista tenke hatene iha area ekonomia, finansa, politika, justisa no sira seluktan. Tanba jornalista nia destaku iha kada departementu diferente no sempre troka malu. Dala ruma balun iha ekonomia, semana oin mai troka ba justisa no seluktan. Entaum jornalista tenke area oioin,” tenik Quintas.(Lee notísia kompletu iha jornál Timor Post)
976 total views, 3 views today
Bele hare Video Seluk :
Subscribe to Timorpost
