DILI (timorpost.com) — Asoisiasaun HAK, husu ba Entidade Estadu hotu, atu labele diskrimina Timoroan tantu mai ho relijiaun la hanesan, maibé sira iha direitu atu hetan dokumentu hanesan sertidaun RDTL.
Diretór Ezekutivu Asosiasaun HAK, Feliciano da Costa Araújo, hatete, Sosiedade Sivíl haree durante ne’e, mosu diskriminasaun boot akontese, tanba ne’e nasaun Timor-Leste, ko’alia toleránsia no demokrásia hodi hanorin nasaun seluk, maibé país ne’e rasik halo diskriminasaun ba ninia sidadaun rasik.
“Ami Asosiasaun HAK ho komitiva ba hasoru ona Koordenadora Reforma Justisa, Luçia Lobato, ami informa katak sé bele halo tratamentu ba dokumentu saida de’it iha parte justisa nian, ita trata iguál, sein diskriminasaun tantu rasa no relijiaun, ida ne’e, ita presiza haree no ita tenta atu bele iha alternativa ruma,” Feliciano informa ba Timor Post Via-telefone, Domingu (19/11).
Pontu de vista hosi Asosiasaun HAK katak, autoridade ne’ebé maka haree ba setór hirak ne’e, hanesan tratamentu dokumentu sira, halo sensibilizasaun, halo mós kampaña ba sidadaun hothotu.
“Ita husu liuliu ajente hirak ne’ebé trata asuntu dokumentu sira hanesan sertidaun RDTL no Billete Identidade (BI), atu sira tenke iha koñese, la’ós ba tuur hanesan funsionáriu de’it fulan-fulan simu osan, maibé la kompriende oinsá maka atu atende ninia komunidade, sai servidór tenke hatene atendimentu públiku, labele ba tuur iha ne’ebá halo atendimentu ho oin boot,” nia sujere.
Nia husu ba ajente atendimentu públiku sira, labele atende komunidade ho oin boot, labele hanoin iha kakutak atu husu dehan husi relijiaun A ka B, Timor maioria relijiaun C, entuan trata ema seluk la iguál.
“Ita husu ajente iha notariadu sira, atu partisipa iha formasaun, nune’e sira bele eleva sira nia knaar hanesan servidór Estadu, iha setór ida ne’ebé maka sira assume kargu ba, ajente sira presiza halo sensibilizasaun informasaun ba komunidade sira, sira tenke halo atendimentu ida ne’ebé servidór, labele atende komunidade tanba de’it oras duni ka tanba saláriu ne’ebé mínimu, nune’e mós Estadu rasik halo sentimentu ida, atu identifika problema nia hun ka abut iha ne’ebé”, nia husu.
Entretantu, Vise-Ministru Justisa (V-MJ), Paulo Manuel da Silva dos Remédios, hatete, Governu liuhusi Ministériu Justisa (MJ), sei aprezenta proposta ba Konsellu Ministru, atu aprova Kódigu Rejistu Sivíl ne’ebé maka iha tinan 2007 IV Governu konstitusionál to’o oitavu Governu konstitusionál diskute ona, maibé seidauk aprova, nune’e labele halo diskriminasaun ba sidadaun sira ne’ebé maka la’ós relijiaun katólika, hodi hetan tratamentu hanesan.
“Ha’u mós akompaña situasaun ida ne’e, iha tinan 2007 to’o agora, iha Komisaun Ministériu Justisa ida ba hakerek Kódigu Rejistu Sivíl, maski deste tinan 2007 mai to’o ohin loron iha komisaun ba ida ne’e, maibé ita nia Governu hahú husi kuartu Governu konstitusionál mai to’o oitavu Governu ne’e seidauk aprova kodigu rejistu sivíl, atu labele diskrimina ema”, nia hateten.
Kodigu sivil hatete ona, tanba ne’e, nia parte halo proposta ida hato’o ba Konselu Minsitru, atu aprova dekretu lei, nune’e haree ba to’o iha fulan Dezembru 2023, se posivel Governu bele hahú halo ona enkontru ho sosiedade sivil sira hanesan, ALFELA, JSMP no sira seluk kona-ba proposta ba dekretu lei iha kodigu rezistu sivíl.
“Ita atu haree oinsá labele halo diskriminasaun ba sidadaun ne’ebé mai ho relijiaun saída de’it, tanba la’ós iha kódigu sivíl ne’e de’it maka ko’alia, maibé iha ita nia konstituisaun RDTL mós hateten momoos ema hotu nia direitu, liuliu oinsá atu bele asesu livre ba trata dokumentu hanesan RDTL, Billete Identidade no Sertidaun Obitu”, nia esplika.
Nia deklara, daudauk nee, seidauk iha kódigu rejistu sivíl, tanba nee MJ halo ona proposta, too Dezembru komesa ona halo debate ho sosiedade sivíl hafoin lori ba Konsellu Ministru atu aprova, se rezultadu pozitivu maka, bele garantia sidadaun sira ne’ebé la’ós relijiaun katólika bele rejistu.
1,876 total views, 9 views today
Bele hare Video Seluk :
Subscribe to Timorpost
