DILI (timorpost.com) — Atu hili Komisáriu foun hodi Lidera Instituisaun Komisaun Anti Korrupsaun (KAK), Ministru Prezidensiál Konsellu Ministru Fidelis Manuel Leite Magalhães, hatete Governu sei hein desizaun hosi Parlamentu Nasionál (PN).
“Ami hato’o ona, katak bainhira Parlamentu Nasionál, konkorda aprova, la konkorda vota kontra”, Fidelis hato’o asuntu ne’e iha salaun Ministériu Finansas, Ai-tarak laran, Sesta (17/03).
Nia dehan, desizaun ne’e hotu tiha, depois maka bele determina hakat sira tuir mai, karik maioria parlamentu vota kontra kandidatu governu nian, governu obrigadu tenke nomeia fali foun.
“Seidauk to’o iha ne’ebá, entaun ami sei hein, ha’u dehan ne’e kompeténsia parlamentu nian”, nia hateten.
Nia esplika, Konstituisaun hatuur klaru kompeténsia governu nian no kompeténsia parlamentu nian, ba komisáriu KAK ne’e katak governu propoin, iha parlamentu mak aprova.
Tuir Magalhães, Jose Ximenes assume kargu Prokuradór Jerál Repúblika dala-rua, nia figura ida ke preparadu liubá iha kargu komisáriu KAK.
Tanba ne’e, nia dehan, José Ximenes, figura ida ke iha karreira naruk mai iha setór justisa, liuliu hanesan prokuradór.
Antes ne’e governu liuhusi Konsellu Ministru, aprova ona dekretu lei ida, hodi nomeia Eis Prokuradór, José Ximenes, troka komisáriu Atuál Sergio Hornai.
Maibé, daudaun desizaun ba Komisáriu KAK ne’e sai polémika boot iha parlamentu nasionál, tanba sidauk iha desizaun.
Antes ne’e, Deputadu Bankada FRETILIN, David Dias Ximenes ‘Mandati’, hatete, CNRT konsideradu kria impase polítika, tanba lakohi simu proposta husi Governu nian.
“Prezidente Parlamentu deside loron terminasaun atu hili figura ida hodi lidera komisáriu KAK, maibé loron hotu ona sein rezolusaun ruma, tanba ne’e ita konsidera bankada opozisaun liuliu CNRT kria impase polítiku”, nia informa ba jornalista sira iha Parlamentu Nasionál (PN), Kinta (16/03).
Nia dehan, Governu propoin ona figura ida, atu deputadu sira hili, maibé CNRT diskórdia, dehan tenke buka figura seluk, tanba ne’e mak prezidente parlamentu nasionál adianta tempu to’o loron 16, maibé laiha solusaun, ne’e signifika impase polítiku.
Husi FRETILIN nia alternativu ideal mak, governu tenke propoin figura ida independente, ho objetivu luta kontra korrupsaun iha Timor Leste. Labele lori KAK sai hanesan instituisaun polítika ida, maibé lori sai hanesan instituisaun jurídika ba nasaun nian.
Tuir nia, proposta governu nian ba iha parlamentu nasionál, tuir prosesu votasaun tenke prienxe kuorum deputadu na’in-49, signifika pozisaun bankada CNRT determinante, hodi deside komisáriu ida atu liu ou lae.
Nune’e mós Jurista timoroan Sérgio Dias Quintas, konsidera lejizlasaun ne’ebé sai matadalan hodi hili komisáriu foun KAK, la ho forma ida ne’ebé efisiente, tanba fó marjen ba polítiku sira hodi diskute interese.
Tuir nia, bankada FRETILIN ho CNRT agora diskute hela figura ne’ebé atu sai komisáriu KAK iha futuru, kuandu sira iha ona konsensu, sei aprezenta ba governu hafoin lori ba iha Parlamentu Nasionál, hodi halo eleisaun tuir lei haruka.
“Tuir ha’u-nia observasaun hatudu momoos katak lejizlasaun ne’ebé sai matadalan hodi hili no nomeia komisáriu KAK foun, lá ho forma ida ne’ebé sintétiku no efisiente, tanba fó marjen ba polítiku sira hodi diskute sira-nia interese liu, duke haree ba figura ne’ebé iha kredibilidade no iha reputasaun”, nia informa ba Timor Post, Tersa (14/03).
Nia dehan, kuadru lejizlativa hanesan lei númeru 8/2009, sai mós hanesan obstákulu ida hodi halo atrazu ba nomeiasaun ne’e rasik. Atu hili Komisáriu KAK foun, labele fó espasu ho tempu ida naruk hanesa ne’e, signifika la hatudu sira-nia boa fé hodi dezenvolve instituisaun Estadu nian hanesa KAK.
Tan ne’e ikus liu nia dehan, ne’e sai hanesa esperiénsia no lisaun ba na’i Deputadu sira, para ba oin haree ona hodi halo revizaun ba lejizlasaun KAK, se iha Lei ne’e maka buat balu ne’ebé deznesesáriu, di’ak liu hasai tiha.
1,283 total views, 9 views today






