Reportajen: Jose Caet
DILI—Parlamentu Nasionál (PN), halo diskusaun no aprovasaun ba proposta lei númeru 49/V/(5a) kona-ba programasaun militár, pasa iha jeneralidade.
“Rezultadu votasaun a-favor-40 kontra no abstensaun mamuk, proposta lei programasaun militár pasa iha jeneralidade,” Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, pronunsia liuhusi plenária Parlamentu Nasionál, Segunda (20/02).
“Tanba aprova ona ba jeneralidade, ita tenke hakat ba espesialidade, entaun, hothotu hanoin katak, ita tenke envia fali ba komisaun B, atu trata espesialidade tenke vota, votu a-favor 40 kontra no abstensaun mamuk”, nia deklara.
Meza Parlamentu Nasionál autoriza komisaun B (trata asuntu defeza seguransa, negósiu no estranjeiru), hodi trata proposta lei programasaun militár iha faze espesialidade.
Membru komisaun B tenke konsidera natureza ka substánsia hosi proposta lei programa militár, ligadu ho kestaun sensitivu, presiza limite envolvimentu membru komisaun seluk iha diskusaun espesialidade.
Nia rekomenda kona-ba polítika fiskál, orsamentál no regra enkuadramentu iha proposta lei programa militár, iha artigu 12 to’o 15 presiza haree didi’ak, molok halo aprovasaun no submete relatóriu ba plenária parlamentár.
Entretantu, Vise-Xefe Estadu Maiór Jenerál Forsa Armanda no Komodoru, Donaciano do Rosario da Costa Gomes (Pedro Klamar Fuik), apresia proposta lei programasaun militár, ne’ebé mak Ministériu Defeza aprezenta atu lei ne’ebé mak presiza.
“Ami nia papél mak atu bele haree prosesu edifísiu jurídiku, ne’ebé mak eziste, oras ne’e komisaun B halo apresiasaun di’ak tebes, atu bele armoniza kuadru jurídiku hothotu bele fó dalan atu dezenvolve forsa armada ita nian”, nia dehan.
Relatóriu ne’e presiza iha konsensu nasionál ba dezenvolvimentu FALINTIL Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL). Parte militár naturalmente iha asuntu rua, primeiru prosesu planeamentu defeza militár no seluk mak konseitu estratéjiku militár.
Papél F-FDTL nian iha diresaun komandu nian, atu bele propoin ba dezenvolvimentu forsa armada, bazeia relatóriu liuliu dokumentu traballu aprezenta ona lei programasaun militár, atu mai viabiliza de’it prosesu dezenvolvimentu F-FDTL durante tinan 22 ne’ebé hala’o liuhusi atribuisaun Orsamentu Jerál Estadu.
“Forsa armada ida ita atu kria, sustenta no dezenvolve, ita presiza investimentu, ita presiza ekipamentu atu kontribui ba forsa armada, ita presiza hanoin investimentu iha ema ou ekipamentu infraestrutura, atu bele professionaliza no moderniza ita nia forsa”, nia hateten.
Molok hakotu, nia dehan atu hasa’e kualidade forsa armada, kestaun jurídiku presiza iha ninia fatin, atu bele viabiliza presiza iha planeamentu. Proposta lei programasaun militár bele kria ona mekanizmu implementasaun dezenvolvimentu.
1,653 total views, 3 views today
Bele hare Video Seluk :