ADVERTISEMENT

Neusa Sai Dotóra Inspira Hosi Haree Televizasaun

Mario da Costa - Istilu Moris
Jornalista : Amélia Babo
Editor : Mario da Costa
  • Share
Espesialista Pulmaun No Kankru, Neusa Vierra OVT Lopes. Imajen TP/Amélia Babo.

Díli (timorpost.com) – Feto isin mutin, fuuk been, hatais kalsa metan no bluza metan liman badak, no uza oklu mutin iha matan bainhira Jornalista Timor Post to’o iha ninia rezidénsia Ospitál Nasionál Guido Valadares (HNGV), iha tuku 14:30 oras Timor-Leste (OTL).

Nia maka Neusa Vieira OVT Lopes, atuál Espesialista Pulmaun no Kankru (Especialist Pulmonologist Konsultant FISR), ne’ebé dadaun ne’e hala’o kna’ar iha Ospitál Nasionál Guido Valadares (HNGV).

ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA


Especialist Pulmonologist Konsultant FISR ne’e, wainhira nia nonton televizaun, altura ne’ebá sei ho idade 12, nia haree dotór sira halo tratamentu ba pasiénte sira, ne’e nia gosta tebes maski idade sei ki’ik no seidauk kumpriende lala’ok sai dotóra ga médiku maka saida, maibé nia iha ona ambisaun boot, katak hakarak sai dotóra kuandu boot mai.

Nune’e, nia mós hakarak eskola, foti area saúde nian, liu-liu iha médisina, atu nune’e wainhira remata, tenke sai dotóra hodi ajuda no atende ba maluk sira ne’ebé hetan moras oioin, presiza tulun hodi salva sira nia vida.

“Ha’u nonton televizaun iha Indonesia nia tempu, haree dotór sira halo tratamentu ba pasiénte sira iha ospitál, ne’e motiva tebes ha’u, hakarak sai dotóra, maski sei iha primária altura ne’ebá, maibé ha’u hakarak tebes sai dotóra, ikus mai hafoin termina estudu, sai duni dotóra, fó atendimentu ba pasiénte sira,” Suai oan ne’ebé moris iha loron 01 fulan Dezembru, tinan 1975, ne’e konta bainhira dada lia ho Timor Post, iha ninia rezidénsia Bidau, Tersa-feira (07/02).

Portantu, dotóra feto isin mutin ne’e, sente haksolok tanba ninia mehi konsege realiza duni, ohin loron sai espesialista pulmaun no kankru nian, fó atendementu ba pasiénte sira ne’ebé afeta moras hirak ne’e.

“Ha’u kontente, ikus mai realiza duni ha’u nia mehi pasadu nian, maski durante estudu hasoru dezáfiu lubuk, maibé tanba halo esforsu, badinas no ho pasiénsia, ohin loron ha’u sai dotóra duni,” Oan doben husi Rui Emiliano Teixeira no Rosa Vierra dos Santos, ne’e espresa sentimentu haksolok.

Lee Mós :
Model 25 Halo Istória Dahuluk Ba Ajénsia Fernando Savio

Portantu, tuir dotóra, hakarak susesu iha edukasaun no iha kareira profisaun, importante maka badinas lee barak hodi hatene buat barak no sai hanesan bukae ida, prepara an di’ak liu tan hodi kompete iha futuru.

“Ita hakarak hatene buat hotu, xave importante maka tenke estuda makaas, lee barak tantu lee jornál, livru no buka referénsia husi ema seluk, presiza halo peskiza, elabora matéria ruma, hirak ne’e sai bukae ida, haforsa no hariku liután ita nia hanoin para bele hakerek livru ruma hodi hatudu ba públiku,” Espesialist Pulmonologist Konsultant FISR ne’e hateten.

Neusa rasik mai ho prinsípiu ida, ‘hakarak hatene buat barak, tenke lee barak no estuda barak’ para bele kumprende loloos signifikadu husi materia ruma ne’ebé estuda ba, oinsá hodi hariku ‘o’ nia hanoin hodi halo buat ruma iha moris ne’e.

“Tuir saida maka ha’u nia inan konta ba ha’u, katak bainhira hau sei iha inan nia kanotak fulan ualu, tama ona iha funu laran, entaun ha’u nia inan partu ha’u iha ai-laran, iha munisípiu Bobonaru, to’o ha’u halo tinan lima, loron akompañia ha’u nia aman ba haree animal, hanesan kuda, karau, bibi, no fahi, to’o ha’u idade tinan 12, maka ami foin ba ami nia aman nia moris fatin iha Suai,” Dotóra Neusa haktuir.

To’o iha Suai, tanba ninia aman hanesan Administradór Postu Administrativu Suai (agora eis), munisípiu Kovalima, nune’e sira nia moris hahú iha mudansa, tanba kada fulan simu saláriu hodi atende ba oan sira nia nesesidade loro-loron nian, inklui suporta eskola.

Neusa konxiénte, katak moris iha mundu sempre hasoru dezáfiu oioin, importante maka labele lakon vontade no labele lakon esperansa, koko la’o ba oin, bele neneik maibé ba beibeik, maka ikus mai sei hatudu rezultadu diak.

Lee Mós :
Fan Rai Estadu, Arsenio "Moe La Iha"

“Sei hatudu rezultadu diak, tantu ba o nia moris, ba família no ba sosiedade, inklui susesu ba iha instituisaun ne’ebé o rasik hakna’ar an ba,” Neusa katak.

Enkuantu, Dotóra Neusa, hahú ninia estudu iha Primária Katólika Suai, iha tinan 1980-1986, Pre-sekundária Katólika Suai, iha tinan 1986-1989, remata deside mai iha Dili, hela ho família hodi kontinua ninia estudu iha Sekundária 03 iha Dili, iha okupasaun Indonesia, to’o deit klase II, tanba hetan fali oportunidade bolsu estudu, ba kontinua sekundária iha Jakarta, Indonesia, iha tinan 1992-1994. Hafoin remata sekundáriu, Neusa kontinua kedas ba Universidade Kristen iha Indonesia, iha area Médisina, remata fila-fali mai Timor no hahú servisu hanesan dotóra iha HNGV, husi tinan 2004-2011.

No iha tinan 2021, hetan konfiansa husi instituisaun haruka nia kontinua fali estudu iha espesialista pulmaun nian, iha Universidade Jakarta, Indonesia, iha tinan 2011-2015, depois fila mai kontinua hala’os hala’o kna’ar iha HNGV, nu’udar dotóra pulmaun nian.

Iha tinan 2022, Neusa nafatin hetan oportunidade ba kontinua fali estudu fellowship kona-ba Konsultan nian, foin remata iha tinan kotuk. Fila mai halo servisu hanesan dotóra no mós filmolojia no fó konsulta ba pasiénte ne’ebé hetan moras pulmaun nian.

Portantu, Neusa dehan, sai dotóra no sai siéntista, ne’e hanesan vokasaun ida ne’ebé Maromak fó ba nia liuhusi esforsu, badinas estuda lee barak, maka nufim sai ema susesu iha area ne’ebé ema ida-idak hakarak ba.

Iha mós papél nu’udar dotóra pulmau nian, maka kada loron halo atendimentu ba pasiénte pulmaun ne’ebé halo tratamentu iha HNGV no mós fó ou atende konsulta ba pasiénte sira.

Hanesan espesialista pulmaun nian, fahe mós ninia tempu livre hodi hakerek livru lima ona, ho tópiku ne’ebé la hanesan no livru refere ho total pájina 100.

No iha planu sei hakerek tan livru balun liga ho situasaun saúde iha rai laran, liu-liu moras pulmaun ho kankru nian, tanba Timor-Leste labarik sei ho idade ki’ik, hetan ona moras kankru ho pulmaun, tanba kauza husi fuma sigarru no konsumu alkol, ikus mai afeta ba moras pulmaun ho kankru.

Lee Mós :
Ajente Xefe Maria Lourdes Tinan 5 Ho Kadeira Roda

Tanba ne’e, Dotóra Neusa apela, ba komunidade, sosiedade liu-liu labarik idade ki’ik sira, labele fuma no labele konsumu alkol arbiru, tanba bele bele afeta ba saúde no bele halakon ema nia vida, tanba moras pulmaun no kankru ne’e komesa akontese barak iha sosiedade.

Nia parte seluk, Dotóra ne’e mós preokupa, sosiedade barak maka seidauk hatene kona- ba sintoma moras kankru ne’e oinsá, komunidade hatene liu maka moras TB duke moras kankru, entaun sira konsumu alkol tuir sira nia hakarak, ikus mai hetan moras maka foin hakfodak.

Espesialista pulmaun no kankru, hatete moras kankru ne’e perigu ba ema nia vida, problema maka kuandu ema hetan ona moras refere, sira lakohi ba halo tratamentu iha sentru saúde ka ospitál, tanba ne’e husu atu hakbesik ba fasilidade saúde para hetan tratamentu, moras ne’e perigu.

Portantu, Neusa rasik iha maun-alin na’in-haat. Ninia maun boot ho naran Almério Teixeira Lopes, maun daruak Rui Antonio Teixeira Lopes, alin feto ikun ho naran Anina Lopes. Sira na’in -haat ne’e, balun servisu iha ONG, balun loke rasik kompañia no balun fali servisu hanesan funsionáriu públiku.

Enkuantu, Espesialista Pulmaun no Kankru, ne’e forma ona uma kain ho Dotór Kardiolojistiku (divorsiu) no sira iha oan na’in-haat. Oan primeiru eskola iha universidade iha Xina, daruak iha Indonesia, datoluk iha Portugal, no oan ikun sei eskola sekundária, tinan ida ne’e remata ona.

 2,327 total views,  3 views today

Oinsa Ita nia Reaksaun iha Notisia Nee?
Like
Love
Haha
Wow
Sad
Angry
You have reacted on “Neusa Sai Dotóra Inspira Hosi Haree Televizasaun” A few seconds ago

Bele hare Video Seluk :
  • Share
ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA

Notisia Timorpost Seluk


Komentariu :
Timorpost.com. Respeita tebes Ita Nia opiniaun. Laran luak no uza etika bainhira hatoo opiniaun. Opiniaun iha Ita Nia responsabilidsde, tuir lei ITE.

Varanda
Kategoria
Video
Buka
Watch
Facebook
error:
Simu Notifikasaun Hosi Timor Post Online! OK No