ADVERTISEMENT

Labele Rende Ba Dezáfiu

Mario da Costa - Istilu Moris
Jornalista : Amélia Babo
Editor : Isabel Ermelita
  • Share
Membru Polisia Imigrasaun, Francisco Alves. Imajen TP/Amélia Babo

Díli (timorpost.com) – Iha dadeer ida, kuaze ihatuku 09:00 dadeer Oras Timor-Leste (OTL) bainhira ekipa jornalista Timor Post to’o iha rezidénsiaida iha Beto Leste, munisipiu Dili, husi mane isin ladún mutin, fuuk been, ne’ebé hatais farda autoridade seguransa kompletu, ho oin hamnasa, hasé kedas jornalista hodi haruka tuur iha kadeira masa mean iha varanda uma.

Iha mós objetivu ekipa Jornalista Timor Post halovizita ba família ida ne’e, maka hakarak dada lia ho uma na’in kona-ba esperiénsia midar-moruk ne’ebé figura ne’e enfrenta iha pasadu to’o lori nia hetan susesu hanesan ohin loron.

ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA


Nia maka Francisco Alves, atuál membru Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) husi Unidade Servisu Polisia Imigrasaun, ne’ebé daudaun ne’e hala’o servisu iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato Komoro, Dili.

Iha dada lia ho Timor Post ne’e, niarekoñese moris iha mundu ne’e todan, la fasil, importante maka labele rende ba dezáfiu no obstákulu hotu ne’ebé iha, koko la’o ba oin hodi hakat liu dezáfiu hotu ne’ebé iha, bele neineik maibé beibeik sei atinje objetivu moris ho loloos.

Alende ne’e, Francisco la hakfodak ho ema seluk nia susesu, tanba susesu ema ida-idak nia mai husi prosesu lubuk ida, tenke halo esforsu maka foin bele atinje metas ne’ebé ida-idak hakarak iha ninia moris.

“Moris iha mundu ne’e, ita ema sempre hasoru terus, balun loron ida la han, maibé sira la ta’uk, sira nafatin hala’o moris ne’e, tanba ne’e maka labele hakfodak ho terus oi-oin ne’ebé ita hasouru. Importante maka nafatin halo orasaun, hasa’e ba Maromak, husu tulun bensaunba ita nia moris, liuliu terus ne’ebé ita hasoru, Maromak sei fó bensaun no tulun liuhusi esforsu ne’ebé ita halo, sei hatudu benefísiu ba ita nia moris para bele responde ba nesesidade uma laran nian,” Oan doben husi Salazar (matebian) ho Martinha de Jesus ne’e konta, kuandu dada lia ho Timor Post, iha ninia rezidénsia Beto Leste, suku Madohi, postu administrativu Dom Aleixo, munisípiu Dili, Tersa-feira (17/01).

Lee Mós :
Traballadór 32 Asina Deklarasaun ho SEFOPE Molok Arranka ba Australia

Bainhira ninia aman rasik mate, Francisco foin halo tinan lima, entaun nia sente situasaun ne’e difisil tebes ba nia ho ninia maun-alin sira, tanba aman ne’ebé sai ai hun boot ne’ebé toma responsabilidade ba família uma laran, tenke husik hela mundu, hela sira ho inan faluk de’it.

Nune’e, inan faluk ho ninia avó mane, inklui família maka foti responsabilidade hafoin aman mate, tau matan no kontrolu sira na’in hira ne’e iha tempu hotu, tantu tempu di’ak no difisil, to’o sira hotu hetan susesu, tantu iha edukasaun no mós iha kareira profisaun nian.

Portantu, moris iha mundu ne’e, sempre hasoru dezáfiu oi-oin, importante maka labele lakon vontade no lakon esperansa ba moris ne’e, liuliu labele haluha halo orasaun ba Maromak, tanba ho Maromak maka bele hasoru situasaun hotu.

“Labele ta’uk no labele rende ba dezáfiu ne’ebé iha, koko esforsu la’o mesak hodi hakat ba oin, nei-neik ba bei-beik, ita sei hetan rezultadu pozitivu,” Maridu husi Ajénte Polisia Maria Lourdes ne’e katak.

“Moris iha mundu ne’e sempre hasoru terus, importante maka labele lakon vontade, tanba buat hotu ne’ebé ita hasoru iha moris ne’e, ne’e Maromak mak autóriza, ita tenke simu ho liman rua, ho kontinua hateke ba oin,” Vikeke oan ne’ebé moris iha loron 23 Agostu 1998, ne’e dehan.

Portantu, membru Polisia Imigrasaun ne’e rasik, hahú ninia estudu iha Primária Públiku 02 Watulari, Vikeke, iha tinan 1985-1991, remata la kontinua ba pre-sekundária, tanba inan aman kbiit la to’o hodi sosa kadernu, lapizeira no pasta eskola, inklui sapatu eskola nian, entaun nia deside deskansa tinan ida, ajuda fali ninia inan-aman hein karau no halo toos, natar, no mós hakiak animal.

Lee Mós :
Natal, PNTL Rejista Asidente Tráfegu Hamutuk 10

”Loro-loron, ha’u hein de’it karau, halai natar, ha’u sente servisu ne’e todan, no altura ne’ebá ha’u hanoin barak los, bainhira maka ha’u bele kontinua fali eskola pre-sekundária nian hamutuk ho kolega sira,” nia konta.

Hafoin ne’e, nia kontinua fali ninia estudu iha pre-sekundária iha Watulari, iha tinan 1991-1994, no kontinua ba Sekundária Públiku 01 Vikeke, iha tinan 1996-1999, remata nia ba hala’o servisu klandestina nian.

No nia komesa ransu ba iha ai-laran, depois nia halai mai iha Uaimori, Baukau no Aileu-Remexiu, iha tinan 1999 to’o hetan ukun rasik-an iha tinan 2000, maibé seidauk hetan servisu.

Enkuantu, iha tinan 2002, nia konkorre ba vaga Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) ne’ebé nia asesu ba, nia mós kompete iha vaga refere, hatama dokumentu kompletu no tuir testé fíziku no teste eskrita, inklui testé oral, ikus mai konsege pasa iha vaga refere no sai polisia loloos iha tinan 2002.

“Ami tama polisia fofoun, hotu-hotu hanesan membru ka ajénte PNTL nian, hahú tama asrama fulan tolu hodi treinu iha terenu iha Kaikoli, iha area investigasaun nian ba labarik ki’ik sira halo violénsia seksuál sira,” Membru Polisia Imigrasaun ne’e haktuir.

Iha tinan 2005, nia servisu hanesan polisia, maibé servisu iha area Tribunal Distritál Dili (TDD) to’o iha tinan 2006, akontese krize polítika iha rai laran, nia lori ninia kaben no oan sira ba hotu iha Watulari to’o tinan 2007 maka fila-fali mai Dili hodi kontinua servisu iha aeroportu Internasionál Nicolau Lobato Dili, iha tinan 2007-2016.

“Ha’u konkorre fali vaga imigrasaun nian konsege liu hodi servisu fali iha imigrasaun nian, tuir diviza ne’ebé iha, hahú servisu iha rekursu umanu, iha tinan 2017, hotu tiha ba fali iha tékniku nian, iha tinan 2018, hotu tiha sai fali hanesan polisia baibain,” nia konta

Lee Mós :
UCT Inagura Laboratoriu Komunikasaun Sosial

Nia lembra, uluk bainhira sei eskola nia hakarak sai padre ka nai lulik para bele servi kreda Katólika no servi sarani sira, maibé tanba ninia mama lakohi atu nia sai padre.

Tanba, nia konta, inan-aman vida agrikultór, la hatene lee no hakerek, entaun sira hakarak, oan sira eskola hotu tenke servisu hanesan PNTL, F-FDTL para asegura paz no estabilidade iha rai laran, ou karik sai dotór de’it.

“Maibé, ha’u remata eskola sekundária, iha tempu Indonézia nian, ha’u ba tuir vaga kona-ba tentara no polisia nian, más la pasa iha altura ne’ebá, entaun deside ba tuir teste eskola dotór nian mós teste la pasa hotu,” nia dehan.

Nune’e iha tinan 2002, nia ba tuir fali teste Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) nian, no konsege pasa, ikus mai sai duni membru PNTL hanesan ohin loron no agradese ba Maromak nia tulun no grasa ba nia moris.

No agradese mós ba inan faluk ninia apoiu tomak, liuhusi motivasaun morál, ikus mai lori nia sai ema susesu hanesan polisia.

Iha mós papél sai polisia imigrasaun nian, maka atende ema tama-sai rai li’ur no rai laran, liuliu iha area fronteira nian hodi halo pasa revista ba movimentu tama sai iha fronteira.

Enkuantu, Membru Polisia Imigrasaun ne’e, rasik iha maun-alin hamutuk na’in-ualu, maibé na’in-haat mate ona, agora hela sira na’in–haat, no balun servisu hanesan funsionáriu públiku no balun fali servisu hanesan vida agrikultura, hakiak animal no halo toos iha Vikeke.

Entretantu, Francisco ho nia kaben Maria Lourdes (Ajénte Xefe Polisia Nasionál Timor-Leste), sira iha oan na’in-haat, feto boot eskola iha Institutu Siénsia Superior Cristal (ISC) no oan ikun sei eskola primária.

 2,468 total views,  3 views today

Oinsa Ita nia Reaksaun iha Notisia Nee?
Like
Love
Haha
Wow
Sad
Angry
You have reacted on “Labele Rende Ba Dezáfiu” A few seconds ago

Bele hare Video Seluk :
  • Share
ADVERTISEMENT
SCROLL FILA BA NOTISIA

Notisia Timorpost Seluk


Komentariu :
Timorpost.com. Respeita tebes Ita Nia opiniaun. Laran luak no uza etika bainhira hatoo opiniaun. Opiniaun iha Ita Nia responsabilidsde, tuir lei ITE.

Varanda
Kategoria
Video
Buka
Watch
Facebook
error:
Simu Notifikasaun Hosi Timor Post Online! OK No